Bioenergia człowieka i funkcje narządów

BIOENERGIA CZŁOWIEKA I FUNKCJE NARZĄDÓW 

Aura jako pole życia

Tradycje wschodnie, w tym chińskie, japońskie, tybetańskie, indyjskie - wiele uczą o koncepcji Ki (Japonia), Qi (Chiny) oraz Prany (Indie). Społeczeństwa azjatyckie wierzą, że proces życiowy człowieka zasilany jest wirową spiralą energii, która pulsuje w ciele wzdłuż linii wyznaczonych przez witalne centra. Energia życiowa, która koordynuje całość procesów przebiegających w żywym organizmie, dając w wyniku określoną funkcjonalną całość, nazwana została przez wedyjskich Hindusów Praną. Jest ona z pewnością wspomagana przez energetyczne procesy życiowe, lecz ciało jest także w stanie pobierać ją z otoczenia, z przyrody i z powietrza, wraz z oddechem. 

Trzy zbiorniki Tanden - Źródło Aury, Pola Bioenergetycznego

Podobne podejście do istoty procesów życiowych prezentują Chińczycy z ich koncepcją Qi (czytaj Chi, Ći). Przynajmniej od czasów cesarskiej dynastii Han (206 p.e.ch. – 220 e.ch.) Qigong (Chi Kung) uważany jest w Chinach za jedną z najważniejszych dziedzin medycyny, w szczególności medyczny siedzący Qigong znany jako Lingqi. Qigong oznacza pracę lub ćwiczenia z Qi, przy czym Qi to energia życiowa (japońskie Ki), w którą wyposażony jest cały wszechświat, a szczególnie żyjąca przyroda oraz istoty duchowe wysokiej rangi (bóstwa, anioły, świetliste dusze). Qi jest praktycznie odpowiednikiem hinduistycznej Prany i greckiej Pneumy. Pojęcia te w metafizycznych tradycjach oznaczają energię witalną, będącą czynnikiem podtrzymującym życie. 

Na Zachodzie, w Wielkiej Brytanii dowodów na istnienie wszechobecnej Prany (Qi czy Ki) dostarczył angielski fizyk dr Dennis R. Milner (Birmingham University), który skonstruował urządzenie do produkcji zdjęć wykonywanych w ciemności. Wykonywał je wysyłając impuls prądu stałego w kierunku fotografowanego przedmiotu, umieszczonego w ciemności między dwoma szklanymi płytkami. Do zdjęć używał kliszy bardziej wyczulonej na wyładowania elektryczne niż na fale świetlne. Udoskonalając swoje urządzenie Milner zorientował się, że zdjęcia uzyskiwał nawet wówczas, gdy ciemnia była pusta. Jeśli przed aparatem nie było nic oprócz czystego, suchego powietrza, otrzymywał zdjęcia kulistych, pulsujących ognisk, otoczonych delikatną siecią jarzących się nici. Wyniki te spotkały się z ostrą krytyką świata nauki. Sugerowano, że są one rezultatem zjawiska zwanego wstęgowym wyładowaniem koronowym, bowiem podobne obrazy uzyskuje się w wyniku jonizacji powietrza podczas przepływu przez nie prądu. Jednakże te same charakterystyczne obrazy powstawały również w komorze próżniowej, pozbawionej powietrza.

Naukowe zdjęcia Milnera oglądane w powiększeniu przedstawiają dwie podstawowe, charakterystyczne struktury. Jedna z nich ma kształt promienisty. Linie sił koncentrują się w małych, jarzących ośrodkach i promieniują regularnie w taki sposób, aby swymi czułkowatymi ramionami dosięgnąć pobliskich struktur. Druga ma postać skupisk i pojedynczych kolistych sfer, przypominających pola kwiatów o okrągłych płatkach dotykających się wzajemnie. Zdaniem dr Lyalla Watsona – znanego botanika, zoologa, biologa, antropologa i etologa – z tych prostych, podstawowych kształtów utworzyć można nieomal wszystkie istniejące w przyrodzie formy. Być może Milner zdołał zatem po raz pierwszy sfotografować przejawy aktywności pola odpowiedzialnego za powstanie wszystkich biologicznych form życia oraz ich funkcje na najbardziej podstawowym poziomie. 

Mistycy taoistyczni, sintoistyczni oraz jogini od dawna twierdzili, że w przyrodzie nieustannie działają niewidzialne siły, które są niejako twórcami żywych organizmów, regenerując również ich ciała. W organizmach żywych nośnik tej niewidzialnej energii ma przepływać wzdłuż linii sił wyznaczonych przez witalne centra energetyczne zwane czakrami, a szczególnie przez trzy zbiorniki bioenergetyczne zwane Granthi (ग्रन्थि) będące węzłami 72 tysięcy Nadi - kanałów bioenergetycznych w ciele subtelnym, eterycznym. Ludzie szczególnie wyczuleni (ekstrasensi, parapsychiczni) twierdzą, że centra te przypominają świetliste koła wirujące naprzemiennie w przeciwnych sobie kierunkach, pobierając energię i oddając ją, co daje w rezultacie efekt pulsacji. Ten dwukierunkowy ruch Prany pozwalałby zatem zarówno pobierać ją jak i przekazywać poprzez aktywne centra znane jako Granthi (chiń. Dan Dien, jap. Tanden). 

Według różnych, zaskakująco zgodnych relacji, główne czakry leżą wzdłuż osi ciała, położone bezpośrednio wzdłuż kręgosłupa. Najniższe z nich znajduje się u podstawy kręgosłupa, drugie na wysokości poniżej pępka, kolejne w pobliżu splotu słonecznego, czwarte na wysokości serca, następne na wysokości gardła, szóste na poziomie czoła między oczami, a najwyższe z nich znajduje się na wysokości rąk wyciągniętych wysoko ponad czubkiem głowy. Warto podkreślić, że szóste centrum znajduje się dokładnie na wysokości przysadki i szyszynki, gruczołów o istotnym znaczeniu dla prawidłowego działania organizmu i psychiki. Warto jednak zauważyć, że położenie pozostałych centrów także odpowiada pozycjom gruczołów dokrewnych, które produkują ważne dla organizmu hormony. Jądra i jajniki leżą u podstawy kręgosłupa i poniżej pępka, nadnercza powyżej nerek, grasica w pobliżu serca, a tarczyca u podstawy szyi, jak czakra gardła. Wszystkie te gruczoły kontrolują i regulują procesy chemiczne zachodzące w ludzkim ciele. Czakr czy czakramów nie należy mylić ze zbiornikami czy węzłami energetycznymi zwanymi Granthi (jap. Tanden). 

Tradycyjna medycyna wschodnia od wieków posługuje się wiedzą leczniczą wykorzystującą znajomość obiegu prany, który łączy ze sobą owe centra energetyczne, a w zasadzie tak zwane w jodze i tantrze węzły energetyczne znane jako Trzy Granthi. Także akupunktura i akupresura zakłada nie tylko istnienie głównych kanałów energetycznych, ale i wielu punktów na ciele, między którymi przepływa strumień bioenergii, a które zbiegają się szczególnie w energetycznym węźle podbrzusza znanym w Japonii jako Tanden, a Chinach jako Dan Dien (T'an T'ien). W ciągu przynajmniej siedmiu tysięcy lat istnienia tej metody leczenia najróżniejszych schorzeń wyznaczono pracowicie ponad siedemset miejsc na ludzkim ciele, przez które energia ta przepływa na tyle blisko powierzchni skóry, że można poddać ją zewnętrznemu oddziaływaniu. Z tego 360 miejsc ma poważniejsze znaczenie w leczeniu schorzeń, a badania naukowe koordynowane w Japonii przez Ministerstwo Zdrowia w latach 1910-1925 wykazały szczególną użyteczność statystyczną przynajmniej 120 punktów akupunkturowych (istnieją i są skuteczne w leczeniu wielu schorzeń). Badania koordynował w skali kraju na polecenie ministra zdrowia Mikao Usui, znany z upowszechnienia systemu starożytnego cesarskiego Reiki (chińskie Lingqi). 

Dr Yoshio Nagahama z Uniwersytetu w Chiba (Japonia) prowadził badania z pacjentem, który w wyniku porażenia piorunem odznaczał się wyjątkową wrażliwością. Był to prosty, mieszkający w górach wieśniak, nie posiadający żadnego formalnego wykształcenia i nie mający pojęcia o akupunkturze. Kiedy jednak nakłuto go w jednym z podstawowych punktów akupunktury, był on w stanie pokazać palcem linię na swym ciele, wzdłuż której rozchodził się impuls tego ukłucia. Przy każdym nakłuciu linie te odpowiadały tradycyjnym liniom przepływu energii życiowej, wykorzystywanym przez akupunkturę. Ludzi o takiej wrażliwości na akupunkturę jest na świecie więcej i nie wszystkich musiał w tym celu trafić piorun, a zjawisko znano w starożytnych Chinach, Indiach i w Tybecie. 

Z kolei dr Hiroshi Motoyama (Instytut Psychologii Religijnej w Tokio, Japonia) prowadził badania z grupą stu praktykujących joginów (japońska joga znana jest jako Shin Shin Toitsu Do). Byli oni w stanie powodować wahania w ciśnieniu krwi nie mające nic wspólnego z normalnym rytmem pulsu. Jogini celowo stymulowali w trakcie eksperymentów kolejne czakry, a zmiany rozchodziły się wzdłuż linii charakteryzujących układ punktów akupunkturowych, przecinając niekiedy aż cztery punkty tego systemu. Okazało się przy tym, że wszystkie linie łączące węzły energetyczne systemu krążenia prany, wykorzystywanego przez joginów, biegły poprzez punkty wyznaczone przez uzdrawiaczy stosujących akupunkturę. Każda czakra w tułowiu i głowie posiada cztery główne punkty przez które można stymulować, pobudzać lub hamować przepływ bioenergii przez tę czakrę, podobnie jest z trzema zbiornikami energetycznymi. Dwa punkty są w linii przód-tył, a dwa w linii lewa-prawa strona. 

Elektrofotografia w polu wysokiej częstotliwości (fotografia kirlianowska) ujawniła bez cienia wątpliwości realne istnienie nieznanego wcześniej nauce czynnika, charakterystycznego dla wszystkich żywych organizmów. Jest to struktura o silnym ładunku energetycznym, która wykorzystuje swój własny układ krążenia, niezależny od układu nerwowego i krwionośnego. Powoduje ona wytworzenie wokół żywego organizmu swoistego pola biologicznego, warunkującego prawidłowy przebieg wszystkich procesów życiowych, a jakiekolwiek zakłócenie w obrębie tego pola powoduje zmiany chorobowe w żywym organizmie. Fotografia kirlianowska pozwoliła zidentyfikować punkty szczególnie istotne w tym energetycznym układzie krążenia, wykazując zarazem, że są to znane od tysięcy lat chińskim lekarzom miejsca na ciele, zwane punktami akupunkturowymi (marman w ajurwedzie). Zmiana przepływu czynnika energetycznego w tych punktach pozwala stymulować proces leczenia stanów chorobowych. Na fakt ten zwrócił uwagę w 1953 roku dr Kuźmicz Gajkin, leningradzki chirurg, gdy porównał miejsca na elektrofotografiach, w których natężenie aury jest największe, z rozmieszczeniem punktów akupunkturowych. Wykorzystując to odkrycie Michaił Gajkin wraz z Władysławem Michalewskim, leningradzkim inżynierem, skonstruowali elektroniczne urządzenie, za pomocą którego można było określić położenie punktów akupunkturowych z dokładnością do jednej dziesiątej milimetra.

Obecność na skórze aktywnych punktów akupunkturowych (niektóre są dość dużymi obszarami) wykrywać można także innymi metodami. Koreańczyk, profesor dr Kim Bong Han, zaprojektował urządzenie do pomiaru małych różnic w oporności skóry. Miejsca, w których występowały ostre zmiany oporności również okazały się punktami akupunkturowymi. Z kolei w leningradzkim Instytucie Elektronicznym udoskonalono aparat, zwany tobiskopem, który rejestrował pojawiające się na skórze podobne do plazmy płomienie. Lokalizował on punkty akupunktury z dokładnością większą niż jedna dziesiąta milimetra. Odkrycia te potwierdzają istnienie klasycznych linii akupunkturowych oraz umożliwiają w prosty sposób umiejscowienie tych trudnych do uchwycenia miejsc bez konieczności poddania się długiemu i żmudnemu szkoleniu, typowemu dla tej tradycyjnej techniki leczniczej. Podobne eksperymenty naukowe wielokrotnie powtarzano w komunistycznych Chinach i technokratycznej Japonii, co spowodowało ogólną aprobatę dla systemów leczniczych opartych na akupunkturze i akupresurze i ostateczne przyjęcie ich przez WHO - Światową Organizację Zdrowia - jako pełnoprawnych i skutecznych systemów leczenia pacjentów z licznych chorób. 

W Moskwie, w 1976 roku powstał Instytut Naukowo-Badawczy Refleksoterapii, który ukierunkował swą działalność na opanowanie teorii i praktyki akupunktury. Zadziwiające efekty tej terapii udało się powiązać także z fizjologią człowieka. Zasady działania akupunktury opierają się na korekcie przepływu w żywym organizmie bioenergii, która zapewnia sprawne funkcjonowanie organizmu jako całości oraz zapewnia właściwe działanie wszystkich jego części składowych. Ten hipotetyczny niegdyś układ krążenia, dziś należy uznać już za bezsporny fakt naukowy. Rozkład tej bioenergii charakteryzuje biegunowość, co sprawia, że wywiera ona różnoraki wpływ na wszystkie procesy życiowe. Ładunki jednego znaku pobudzają pracę narządów i układów organizmu, przeciwnego zaś – hamują tę pracę. Teoretycy akupunktury zakładają, że zdrowie organizmu i jego normalne funkcjonowanie warunkuje równowaga w nim elementów o energii wykazującej przeciwną biegunowość. Na tej przesłance opiera się też klasyfikacja chorób, które są wynikiem albo nadmiernego pobudzenia funkcji fizjologicznych (tzw. zespół nadmiaru) albo ich tłumienia (tzw. zespół niedoboru). Jest wysoce interesujące, że założenia tej starej szkoły uzdrawiania są całkowicie zbieżne z ustaleniami współczesnej fizjologii wyższych czynności układu nerwowego wraz z jego podstawowymi funkcjami pobudzania i hamowania. 

Do organizmu człowieka wpływają przez skórę ze świata zewnętrznego zarówno dodatnie, jak i ujemne ładunki energetyczne, obsługujące procesy życiowe. Punkty akupunkturowe, to punkty biologicznie czynne, przez które do organizmu wpływa wychwycona przez skórę energia (organizm pod wpływem odbieranych bodźców zmienia swój stan energetyczny), przy czym skóra stanowi złożony układ dynamiczny, sterujący ilością tej pobranej z zewnątrz energii. Obecnie uważa się, że istnieje 14 podstawowych kanałów ruchu energii na powierzchni skóry. Każdy z nich zapewnia obsługę energetyczną określonego narządu lub układu. Kanały te rozgałęziają się na szereg drobniejszych kanalików, pokrywających całą powierzchnię skóry. Narządy takie, jak serce, wątroba, śledziona, płuca, nerki, osierdzie, jelito cienkie, pęcherzyk żółciowy, żołądek, jelito grube, pęcherz moczowy oraz tzw. układ trzech ośrodków (grzejników), stanowią węzły tego złożonego układu energetycznego. Każdy z tych węzłów wywiera bezpośredni wpływ na funkcjonowanie określonych narządów, przy czym układ trzech ośrodków to specjalny system bioenergetyczny, który zarządza zharmonizowanym podziałem bioenergii między narządy klatki piersiowej, jamy brzusznej i układ moczowy. Ten integralny system regulujący funkcjonuje równolegle z układami energetycznymi poszczególnych narządów. Prócz tego systemu integrującego istnieją jeszcze dwa inne układy regulacji psycho-energetycznej. Jeden z nich łączy funkcjonowanie mózgu i rdzenia kręgowego z pracą narządów wewnętrznych, drugi zaś wiąże ze sobą procesy energetyczne układu moczowo-płciowego z krążeniem energii w narządzie wzroku. Wszystkie te węzły energetyczne organizmu łączą się na powierzchni skóry z głównymi kanałami przepływu energii. Charakterystyczne, że krańcowe części wielu szlaków przepływu energii przebiegają przez powierzchnię skóry kończyn. Może to tłumaczyć znaczącą rolę dłoni i stóp w bioenergoterapii.

Inną cechą charakterystyczną układu krążenia energii w organizmie jest fakt, że okresy obiegu bezpośrednio wiążą się z czasem obrotu naszej planety wokół osi. Cały cykl bioenergetyczny organizmu zamyka się w 24 godzinach, a jeden z obiegów podsystemu pracuje przez 2 godziny zegarowe. Fakt ten potwierdza nierozerwalny związek każdego żywego organizmu z macierzystą planetą. Znakomity rosyjski biofizyk i twórca heliobiologii prof. dr Aleksander Czyżewski (członek Międzynarodowego Towarzystwa Biokosmicznego) wysunął ponadto i udowodnił teorię bezpośredniego wpływu energii kosmicznej na energetykę żywego organizmu. Każdy żywy organizm okazuje się zatem elementem układu kosmicznego, pobierającym energię do życia i działania nie tylko z rodzimej planety, lecz wprost z kosmosu, co znacząco wspiera model zapotrzebowania na kosmiczną energię układu nieba z chwili urodzenia, doskonale znany z systemów astrologii. 

Badania pól elektrycznych wokół żywych organizmów, prowadzone w Laboratorium Biocybernetyki przy Instytucie Fizjologii Uniwersytetu w Petersburgu pod kierunkiem profesora dr Pawła Gulajewa, wykazały bezspornie, że żywe organizmy otacza rodzaj elektrycznej aury (pole bioelektryczne). Okazało się przy tym, że zarówno promieniowanie własne organizmu, jak i odpowiadające temu promieniowaniu zjawiska energetyczne na powierzchni skóry mają charakter dynamiczny. Stwierdzono również, że elektrodynamika skóry wykazuje niezwykle interesującą właściwość, która jest niezbędna dla skuteczności bioenergoterapii. Skóra stanowi bowiem w zasadzie ekran izolujący człowieka od oddziaływań bioenergetycznych i bioinformacyjnych ze strony innych ludzi. W tej sytuacji skuteczność bioenergoterapii (zależna od przekazu korygującej bioinformacji) powinna wiązać się z obniżeniem ekranizującej funkcji skóry biorcy. Wyniki badań jak najbardziej to potwierdziły. Stwierdzono, że np. różnym stanom zapalnym w organizmie towarzyszył zawsze nagły spadek oporności w określonych punktach pokrywy skórnej. Liczne prace doświadczalne i kliniczne wykazały, że dynamika oporu skóry w punktach czynnych biologicznie związana jest ściśle ze stanem, w jakim znajdują się odpowiadające tym rejonom narządy, co metodom leczenia przez nakładanie dłoni takim jak Reiki czy Lingqi nadaje poważny sens naukowej metody leczenia, nie tylko jak dotychczas tradycyjnie szamańskiego uzdrawiania. Jest to niewątpliwa podstawa do wprowadzenia Reiki czy Lingqi do programu standardowych terapii Akademii Medycznych. 

Aktualnie uważa się, że pole życia związane jest z obszarem oddziaływania bioplazmy, tzn. dynamicznego układu cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym, który uwarunkowany jest między innymi reakcjami chemicznymi składającymi się na metabolizm żywych organizmów. Ciało biologiczne-bioplazma to układ wzajemnie sprzężony. Skomplikowana sieć połączeń energetycznych pola bioplazmatycznego tworzy precyzyjnie zorganizowany układ krążenia, który zachowuje się i funkcjonuje jako nierozłączna całość - czym zajmują się nowoczesne dziedziny wiedzy interdyscyplinarnej jak kosmobiologia. Samą bioplazmę fizyka kwantowa identyfikuje jako niskotemperaturową plazmę fizyczną o dynamicznej i bogatej strukturze, generującą własne pole elektromagnetyczne (z układem linii sił tego pola). Promieniowanie bioplazmy w paśmie 0,1-30 Hz rejestruje się jeszcze w odległości kilku metrów od organizmu biologicznego, dzięki czemu roboty wojskowe zresztą mogą wyczuwać obiekty żywe, ale ta technologia w wielu krajach objęta jest jeszcze klauzulą tajemnicy wojskowej. 

Rosjanie wysunęli przypuszczenie, że bioplazma jest reprezentowana przez plazmę ekscytonową, zlokalizowaną w błonach komórkowych oraz plazmę elektronowo-protonową w jądrze i cytoplazmie. Badania prowadzone jeszcze w Związku Radzieckim (dawne ZSRR) wykazały, że żywy organizm jest w stanie wytworzyć niskotemperaturową plazmę, równocześnie emitując elektrony w temperaturach charakterystycznych dla żywej materii. Biopole jest polem zmiennym, wrażliwym na wpływ fal elektromagnetycznych, akustycznych i grawitacyjnych (brak tego ostatniego szkodzi kosmonautom). 

Zgodnie z ustaleniami prof. dr Wiktora M. Iniuszina (Uniwersytet im. Kirowa w Ałma-Acie, Kazachstan) bioplazma wytwarza środowisko mogące w sposób trwały przechowywać fotony promieniowania absorbowanego przez organizm z zewnątrz lub pochodzące z wnętrza samego organizmu (mamy naukowy sens medytacji wchłaniania światła). Stanowią one tzw. ultrasłabe promieniowanie komórkowe. Jego zdaniem, to właśnie w ten sposób przechowywane zasoby energetyczne są źródłem biopola o złożonej holograficznej strukturze i wysokim stopniu stabilności. Podkreśla on, że różne formy energii ulegają w bioplazmie transformacji w energię elektromagnetyczną, co daje podstawy do wnioskowania, że bioplazma może spełniać także rolę nośnika informacji. Wniosek ten jest w pełni zgodny z ustaleniami niemieckiego biofizyka dr. Fritza Alberta Poppa, który uznał, że choroba jest rezultatem zaburzonej komunikacji informacji biologicznej, a zatem zakłócenie fizjologii powinno się zlikwidować dostarczając odpowiednią informację. Spostrzeżenie to może stać się podstawą nieinwazyjnych sposobów leczenia, a więc może spowodować w przyszłości poważną rewolucję w medycynie, która od strony naukowej ciągle się rozwija i doskonali. Rola promieniowania komórkowego z pewnością jest nie do przecenienia w samym procesie życiowym. Jego cechą szczególną jest uniwersalna przekształcalność i przenikliwość. Może ono ulegać transformacji we wszelkie rodzaje pól i energii, a także może przenikać przez różnego rodzaju ekrany. Pole to można zaobserwować we wszelkich procesach fizjologicznych żywego organizmu na różnych poziomach organizacji żywej materii. Zatem można przypuszczać, że jest to rodzaj pola pierwotnego, wykorzystywanego przez materię ożywioną już w jej najprostszych formach, gdzie człowiek należy do czwartego królestwa rozwoju świadomości i organizacji psychoenergetycznej. 

W Polsce badania biopola prowadzili profesor dr habilitowany Włodzimierz Sedlak (1911-1993) z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i dr Jan Szymański. Według Sedlaka dynamiczna bioplazma to elektroniczny wzorzec metabolizmu żywego organizmu. Jest ona wynikiem reakcji biochemicznych i procesów elektrycznych przebiegających w środowisku białkowych półprzewodników organizmu, skutkiem czego cały organizm otoczony jest bioplazmatycznym polem energetycznym, które rozciąga się nawet poza konturami ciała biologicznego (aura jest większa niż ciało). Zdaniem Sedlaka bioplazmę tworzą naładowane elektrycznie cząstki (jony, elektrony) oraz promieniowanie elektromagnetyczne. Pole bioplazmatyczne nie ma określonych konturów i „rozmywa się” w otaczającej je przestrzeni. Największa gęstość bioplazmy zawiera się w granicach ciała biologicznego, a następnie maleje ona wraz z odległością do zera. Profesor Sedlak był również zdania, że działanie świadomości (sanskr. ćittam) ściśle powiązane jest z tym polem biologicznym, ponieważ sama świadomość wykazuje cechy energetyczne czy psychoenergetyczne. Twierdził, że żywy organizm należy traktować nie tylko jako masę metabolizującą, ale także jako sferę przenoszenia energetycznych oddziaływań w czasie i przestrzeni. Wymaga to zatem powiązania biotycznej (właściwej organizmom biologicznym) i psychicznej natury człowieka z energetycznym oddziaływaniem świadomości. Sedlak uważał też, że biologiczne pole życia zdecydowanie wykazuje charakter kwantowy, zatem i pole świadomości, jak wszystkie pola energetyczne, powinno mieć charakter kwantowy.

Wśród ludzi ze świata nauki także profesor Stefan Manczarski z Politechniki Warszawskiej przychylał się do koncepcji bioplazmy jako czynnika organizującego proces życiowy biologicznego organizmu. Stawiał on tezę, że elektrony w mitochondriach zachowują się jak zimna plazma w półprzewodnikach, a podlegając oddziaływaniu pól elektromagnetycznych mogą wpływać na procesy przetwarzania energii i informacji. Nie zgadzał się z tym zdaniem profesor Sedlak, twierdząc, że energetyczne pole świadomościowe charakteryzuje zdolność rozpoznawcza o niezidentyfikowanej jeszcze naturze. Tym nie mniej sugerował, że bioplazma może pośredniczyć w odbiorze pozazmysłowej informacji, stanowiąc łącznik między organizmem i energetycznym polem świadomościowym. Trzeba przyznać, że przedstawiona przez profesora Sedlaka koncepcja pola świadomościowego, stanowiącego zwartą stabilną strukturę z biologicznym polem życia, jest tożsama z koncepcją australijskiego neurofizjologa profesora dr Johna C. Ecclesa, która zakłada, że dynamiką żywego organizmu steruje świadomościowy kompleks energetyczno-informacyjny, wykorzystujący w tym celu jego pole bioplazmatyczne. 

Praktyka badawcza wykazała, że proces poboru energii życiowej ze środowiska przebiega intensywniej w tzw. zmienionych stanach świadomości. Ten specyficzny układ energetyczny znajduje się wtedy w stanie pobudzenia, w wyniku czego zarówno pulsacje jak i wirowanie czakr są wyraźnie wyczuwalne. Zjawisko to sugeruje, że świadomość czy raczej odpowiednie skupienie świadomości może mieć istotny udział w tym procesie. Oznaczałoby to, że możemy wprawdzie ograniczyć się jedynie do podświadomego korzystania z tego zjawiska, ale możemy też w pełni świadomie wykorzystywać sukcesywnie poznawane mechanizmy jego przebiegu. Na ogół naukowcy prowadząc badania starali się nie łączyć ze sobą pojęć Psi i tzw. energii życiowej. Nie sposób jednak nie zauważyć, że nawet jeśli nośniki energii oraz mechanizmy działania obu tych form są różne, pojęcia te są ściśle ze sobą związane, bowiem łączy je w obu wypadkach czynnik niezbędny do przeprowadzenia akcji – nasza świadomość.

W Japonii, kraju z którego pochodzi Reiki, spróbowano zweryfikować kwestię ewentualnej identyczności tych pojęć. W Laboratorium Bioemisji w Chiba (National Institute of Radiological Science, Chiba) przeprowadzono intensywne badania nad Qigong (Chi Kung, jap. Ki-Kou) w połączeniu z systematycznymi badaniami komunikacji anomalnej. Program badawczy realizowano pod kierownictwem fizyka profesora doktora Mikio Yamamoto prowadząc analizę zmian fal prądów mózgowych podczas pewnej formy oddziaływania na odległość, znanej z japońskich sztuk walki jako tohate (toh-ate). Jest to japońska odmiana nagłej emisji Ki (chiń. Qi) skierowanej na cel. W badaniach tych poszukiwano natury subtelnych energii i sposobu ich kontroli. Celem prac było również dokładne zgłębienie zjawisk fizjologicznych towarzyszących efektom anomalnym. W przypadkowo wybranym czasie mistrz Qigong przeprowadzał akcję tohate. Uczeń podczas tych eksperymentów podłączony był do elektro-encefalografu. Średnie amplitudy rytmu alfa w prawej przedniej części mózgu wykazały statystycznie istotne zmiany mające związek z okresami, w których była wykonywana próba emisji bioenergii Ki, natomiast zarejestrowane podczas akcji tohate topograficzne wzory fal beta wykazały podobieństwa zarówno u nadawcy, jak i u odbiorcy. W swej istocie wykazane zostało realne istnienie efektu synchronizacji bioenergetycznej pomiędzy nadawcą a odbiorcą energii Ki. 

W prowadzonych dalszych badaniach założono, że jeśli świadoma kontrola przepływu Ki czy Qi przez organizm korelowałaby jednoznacznie z parametrami fizjologicznymi, to taki związek być może dałoby się poddać kontroli w wypadku klasycznych doświadczeń Psi. Uznano, że istniałaby wówczas możliwość sprawdzenia, czy Psi i Ki nie są dwoma różnymi określeniami tego samego procesu. Zadania podjął się profesor dr Yoshio Machi, fizyk z Uniwersytetu Denki w Tokio, który badał zapisy fizjologiczne podczas specjalnego ćwiczenia Qigong (Xiao Zhoutian). Ki czy Qi krąży wtedy w małym obiegu kierowana z podbrzusza przez kanał Du Mai (jap. Toku Myaku - w tylnej stronie ciała wzdłuż kręgosłupa) do punktu szczytowego głowy, następnie przez kanał Ren Mai (jap. Nin Myaku) biegnący w linii kręgosłupa w przedniej stronie ciała. Krążenie to wspomaga odpowiednia technika oddechowa i siła wyobraźni. 

Uzyskane w ten sposób wyniki naukowe ujawniły pewne osobliwości. Przed wykonaniem ćwiczenia mistrz oddychał 14 razy na minutę, natomiast w czasie Qigong jego oddech uległ zwolnieniu do 6 razy na minutę. Sprawdzono za pomocą zapisów EEG, czy ma to związek z krążeniem bioenergii Qi. W środku cyklu oddechowego (podczas największej ekspansji brzusznej) przepływ Qi łączył na czubku głowy kanał Du z kanałem Ren. Dokładnie w tym czasie pojawiało się najsilniejsze natężenie mózgowych fal alfa przebiegających przez środek kory z rejonu potylicznego do przedniego. Profesor Machi był przekonany, że aktywność fal alfa stanowi niewątpliwą oznakę poruszania się Qi w organizmie. Uznał, że jeżeli fale alfa rzeczywiście odzwierciedlają stan gotowości dla zjawisk anomalnych i są nośnikiem częstotliwości dla Psi, to powyższe doświadczenie sugerowałoby ścisły związek pomiędzy Psi i Qi. Był to równocześnie dodatkowy dowód na istnienie bramy fal alfa jako wejścia do świadomości „otwierającej przestrzeń”. 

Podczas Qigong (jap. Ki-Kou) niejednokrotnie rejestrowano wydłużanie się powolnych fal mózgowych, przede wszystkim fal alfa o wysokich amplitudach, a także występowanie prawdziwych erupcji tych fal. Dr Kimiko Kawano z Nippon Medical School w Tokio także udało się wykazać, że podczas zewnętrznej emisji Ki można obserwować pewne upodobnienia zapisów EEG mistrza uzdrowiciela i jego pacjenta. U obydwu fale alfa pojawiały się frontalnie, przy czym wzrastała ich częstotliwość. Obserwowano też u obydwu synchronizację zapisów. Pasmo fal beta u odbiorcy Ki zgadzało się w swojej topografii z topografią mistrza Qigong, a synchronizacja fal beta pomiędzy nadawcą i odbiorcą sygnału wskazywała na występowanie anomalnej wymiany informacji, bezpośrednio dotyczącej procesów mentalnych. 

Mimo niewątpliwych zgodności danych, jakie uzyskano w wyniku przeprowadzonych badań, naukowcy japońscy uznali, że nie osiągnęli jeszcze rozwiązania problemu czym właściwie jest Psi i energia życiowa Ki. Nie byli też pewni czy są one tożsame. W świetle całości wyników wykonanych studiów badawczych można jednak przyjąć, że w organizmach żywych rzeczywiście funkcjonują specyficzne układy dysponujące energią, którymi można świadomie kierować, wykorzystując w tym celu pole mentalne, odpowiednie skupienie umysłu i emocji. Nie byli oni jednak w stanie ująć wystarczająco dobrze tych energii w modelach teoretycznych żywego organizmu, bowiem wciąż jeszcze zbyt mało się o nich dowiedzieli. 

Profesor dr William A. Tiller (Department of Materials Science and Engineering, Stanford University, Palo Alto, California) zdecydowanie rozróżnił pojęcia Psi oraz Ki. Źródła energii życiowej czy bioenergii poszukiwał w energii próżni, którą rozumiał jako energię subtelną (ang. subtle energy), tzn. energię utajoną, będącą źródłem piątej siły, uzupełniającej zestaw podstawowych, znanych w fizyce czterech oddziaływań (elektromagnetycznego, silnego, słabego i grawitacyjnego). W swojej publikacji wyjaśnił teorię oddziaływania subtelnej energii na układy materialne posługując się matematycznymi wywodami. Dostrzegał też ścisły związek między świadomością i zjawiskami kwantowymi, który potwierdził eksperymentalnie. Wprawdzie zjawiska kwantowe charakteryzuje nieoznaczoność, ale ingerencja świadomości w procesy kwantowe może wpłynąć (i wpływa) na probabilistykę układu prowadząc do ściśle określonego pożądanego wyniku zgodnego z intencją świadomości. Potwierdzają to jednoznacznie wyniki badań prowadzone także przez innych naukowców (np. amerykańskich zespołów prof. dr Rexa Stanforda w St. John’s University w Nowym Jorku i prof. dr. Roberta G. Jahna w Princeton University, a także badaczy rosyjskich Georgija K. Gurtowoja i Aleksandra G. Parkomowa). Taka władza ducha nad „materią” zdaniem profesora Tillera nie jest sprzeczna z żadnym prawem fizycznym. Energia subtelna istnieje realnie, choć daje się zaobserwować jego zdaniem jedynie w doświadczeniach z żywymi przetwornikami energii, tzn. z organizmami żywymi. 

Amerykański fizyk dr Harold E. Puthoff (Stanford Research Institute, Palo Alto w Kalifornii; Institute for Advanced Studies w Austin) wyszedł jednak z założenia, że oddziaływanie energii punktu zerowego można zaobserwować wszędzie, bowiem wszystkie cząstki elementarne wymieniają energię z pojawiającymi się na moment cząstkami wirtualnymi, powstałymi w wyniku kwantowych fluktuacji próżni, sprawiając tym samym, że jej obszarem oddziaływania jest cały kosmos objęty tym polem wpływu. Hipotezę tę udowodnił wyjaśniając problem stabilności atomów materii substancjalnej w naszej czasoprzestrzeni. Wykazał mianowicie na drodze matematycznej, że elektrony tylko dlatego pozostają w stanie równowagi dynamicznej na właściwej orbicie, że nieustannie tracąc energię pozyskują ją równocześnie z pola punktu zerowego. Kontynuując swój wywód dowiódł, że fluktuacje próżni wpływają na ruch wszystkich cząstek subatomowych i w odpowiedzi na ten ruch powstaje w czasoprzestrzeni pole punktu zerowego, które zapewnia stabilny podstawowy stan próżni. Powstaje w ten sposób samonakręcająca się pętla oddziaływań ze sprzężeniem zwrotnym skutkująca samoregenerującym się stanem wszechświata. Są to na razie wywody teoretyczne, jednak dają dość przekonujący obraz wzajemnych związków, które mogą składać się na naszą egzystencję. 

Bioenergia, biopole a seksualność 

Wiedza Wschodu, podkreślając potęgę bioenergii (Prana, Ki, Qi) w istnieniu człowieka we wszechświecie, interpretuje wiele zjawisk inaczej niż kultura Zachodu. Inne spojrzenie ma również na zjawisko poczęcia dziecka. W momencie zapłodnienia, kobieta otrzymuje od mężczyzny ogromną dawkę energii potrzebną dla: powstania nowego życia, na okres ciąży oraz połogu (otoczenie dostrzega ten stan po błyszczących oczach). Oprócz ciąży fizycznej istnieje równocześnie ciąża energetyczna - filozofia nieznana niestety w zachodniej kulturze i medycynie. W przypadku usunięcia ciąży fizycznej poprzez aborcję, ciąża energetyczna trwa nadal do czasu wyznaczonego przez naturę (podobnie jest, gdy ktoś popełnia samobójstwo - ciało fizyczne nie istnieje, ale dusza, umysł, ciało eteryczne i inne dalej egzystują - często nazywane "duchem pokutującym" - do momentu aż minie okres przez który miało trwać życie na ziemi). 

Bioenergia dla nowego życia oraz na okres połogu, skondensowana pozostaje w pokarmie matki. Biopole kobiety jest również silnie przesycone bioenergią. Tuż po porodzie, dziecko, jeśli jest zdrowe, emanuje mocną bioenergią - słonecznie białym kolorem - odwdzięczając się i uzdrawiając matkę za trud poczęcia. W pierwszym okresie życia bioenergia własna noworodka jest zbyt mała, by niemowlę mogło samodzielnie żyć - musi zatem pozostawać w fizycznej bliskości matki. Współczesna cywilizacja Zachodu niesie ze sobą inne wzorce i dla zapewnienia higienicznych warunków, umieszcza noworodka w oddzielnym łóżeczku i oddzielnym pokoju tuż po urodzeniu,c o niestety jest przyczyną nagłych zgonów małych dzieci po porodzie. Znane są śmierci noworodków, gdy wieczorem dziecko jest zdrowe a rankiem nieżywe, bo było zbyt daleko od matki. Zgony określane są wówczas "śmiercią łóżeczkową" lub "nagłą śmiercią noworodka" - nie znajdując naukowych uzasadnień - pozostaje tajemnicą dla współczesnej medycyny zachodniej dlaczego tak się dzieje. Medycyna Wschodu, która swoje racje opiera na sile bioenergii, wyjaśnia, że noworodek oddalony poza biopole matki, poza aurę matki, a jeśli przy tym był pozbawiony energii zawartej w pokarmie naturalnym, miał zbyt mało energii, by zachować życie. 

Filozofia Wschodu dostrzega inaczej również płciowość człowieka. Nie rozdziela ludzi, opierając się na zewnętrznej formie narządów męskich i wewnętrznych narządów żeńskich. Rozważając odmienność mężczyzn i kobiet, z energetycznego punktu, mężczyzna jest energetycznie Jang (jap. Yo) a kobieta energetycznie Jin (jap. In), choć w swej naturze muszą być zrównoważeni wewnętrznie w proporcjonalnej ilości Jin i Jang (In-Yo, sanskr. Ida-Pingala). Ich narządy płciowe są energetycznie odwrotne, u mężczyzny Jang - płyny organów są energetycznie Jin, u kobiety Jin - płyny organów płciowych są energetycznie Jang. Podczas współżycia mężczyzna Jang, oddaje obcą mu energię Jin, a kobieta odbierając Jin oddaje obcą jej energię Jang. W harmonijnych kontaktach seksualnych, w wyniku wzajemnej wymiany energetycznej mężczyzna staje się bardziej męski (Yang, Yo) a kobieta bardziej kobieca (Yin, In). Długotrwałe utrzymywanie kontaktów seksualnych między mężczyznami, spowoduje nagromadzenie energii Jin (żeńskiej), przez co przejmują oni i wyrażają wiele cech kobiecych, dostrzeganych przez otoczenie, co w efekcie prowadzi do wielu zaburzeń i schorzeń psychoseksualnych oraz do zaburzeń świadomości. 

Opierając rozważania o sile energii wszechświata, znawcy medycyny chińskiej, japońskiej i indyjskiej przedstawiają również inaczej problem określany jako AIDS. Jest to rozważanie przyczyny energetycznej powstawania choroby, jako jedna z wielu, ponieważ człowiek istnieje w wielu płaszczyznach a każda z nich tworzy związki przyczynowo-skutkowe (karmiczne). Wokół ciała w obwodzie zamkniętym biegną dwa kanały energetyczne (meridiany), z przodu - główny regulator przedni (kanał poczęcia) wzdłuż kręgosłupa i przez głowę do górnego podniebienia biegnie kanał główny regulator tylny (kanał rządzący). Obieg energii jest w dwóch miejscach przerywany w miejscach: odbytu i ust. Długość kanałów (przód-tył) powinna być równa, wówczas nasze ciała będą bezpieczne. Osoby z wystającym brzuchem, kobiety w ciąży, nadmiernie pochylone lub mające garb są bardziej narażone na upadki i potknięcia. Aby ochroniła nas energia płynąca przez kanały poczęcia (jap. Nen-Myaku) i rządzący (Toku-Myaku), w momencie zagrożenia musimy zewrzeć odbyt i dotknąć językiem górnej części podniebienia - zamykamy w ten sposób obwód, by energia ochronna mogła przepłynąć i zadziałać. Osoby, które w momencie wypadku miały otwarte usta - nie wykorzystały naturalnej mocy energii ochronnej. Kanał energetyczny przebiega zatem w okolicy krocza (przez prostatę). Zachodni znawcy medycyny chińskiej, analizując współcześnie starą medycynę, uważają, że nagromadzony w ten sposób nadmiar energii powoduje blokadę u osób pozostających w seksualnych kontaktach tej samej płci. Utrudnia to, a następnie uniemożliwia, swobodny przepływ energii ochronnej. Konsekwencją jest osłabienie całego systemu obronnego i nawet przeziębienie staje się śmiertelnym zagrożeniem. 

Powyższe racje mogą potwierdzać przypadki, że organizm tylko jednego z partnerów (słabszego energetycznie) pozbawiony jest możliwości obronnych. Również zagadkę stanowi, ku zadziwieniu lekarzy, zniknięcie bez leczenia wirusa HIV - a tradycyjna medycyna chińska oraz japońska takie przypadki tłumaczy działaniem "prawa 90 dni". Energia seksualna jest bardzo silną (pierwszą energia miłości a drugą seksualna) i ma ogromny wpływ na energetyczną równowagę. 

Rozważmy teraz, z punktu widzenia energetycznego skutki gwałtu. Współżycie harmonijne między kobietą a mężczyzną jest aktem wzajemnej wymiany (w taoizmie jest wiele traktatów miłosnych, w hinduizmie "Kamasutra") energii Jin-Jang (Yin-Yang, jap. In-Yo) i w tym układzie żadna ze stron nie ubożeje energetycznie. Gwałt lub przymus współżycia nie ma cech wymiany energetycznej - jest odbieraniem energii życia i stanowi zamach na psychoenergetyczne życie kobiety. Zbiorowy gwałt jest czarnomagicznym czy lepiej demonicznym odebraniem energii życia, a zabieranie życia oraz zabieranie energii życia jest zbrodnią. Podobnie energetycznie wygląda z puntu duchowego szkodliwe współżycie seksualne jednopłciowe, zarówno lesbijskie jak i pederastyczne. Odmienność energetyczną w płciowości zakodowała natura, w mechanizmach wymuszających potrzebę rozmnażania się. Jest to część biologicznej siły zwierzęcej w człowieku, którego dla rozumnego istnienia ludzkości, obdarzył Stwórca świadomym umysłem. Zatem tworzenie nowego życia, to przymus natury, hamowany odpowiedzialnością za prokreację. 

Wszystko jest energią, a myśli i uczucia są szczególnie energetyczne czy raczej bioenergetyczne. W mądrościach Wschodu, jakie pozostawili nam starożytni mędrcy Chin, Japonii, Tybetu czy Indii odnajdujemy zalecenia środka (równowagi) czy środkowej drogi. Nie należy być ani zbyt dobrym ani zbyt złym, zbyt ufnym ani zbyt sceptycznym, pracę równoważyć odpoczynkiem, oddawać tyle ile otrzymaliśmy. Nadmiar uczuć kierowanych do dzieci lub nadmierne obdarowywanie miłością jednego z małżonków, spowoduje zachwianie równowagi energetycznej i dotychczas ukształtowana struktura runie. Wszechświat opiera się na wielu prawach, a precyzyjnie działające mechanizmy czuwają nad równowagą energetyczną - spowodują odrzucenie każdego nadmiaru. Nadmiar uczuć do potomka lub współmałżonka, w myśl praw wszechświata zostaje odrzucony, tak jak odrzucany jest nadmiar pokarmu przez żołądek. Jeżeli nasza miłość do bliskich nie będzie zrównoważona aprobatą do siebie samego, ten nadmiar muszą oni zrównoważyć poprzez podniesienie energii uczuć, co zmusi ich do nadmiernego wysiłku lub otrzymywany nadmiar odrzucą, poddając się prawom zachowania równowagi - kochajmy zatem naszych bliskich w takim natężeniu, w jaki oni mogą ją odwzajemnić. 

Początki Człowieka - Życie Płodowe 

Okres płodowy jest ważnym etapem naszego rozwoju i tworzenia charakteru (osobowości) dlatego na rodzicach spoczywa duża odpowiedzialność za zdrowie i los danej im małej ludzkiej istoty. 

Podstawą jest odżywianie się matki (płód odżywia się tym samym), a sposób odżywiania powinien być zgodny z naturą, to znaczy generalnie, że jemy to co rośnie w naszej strefie klimatycznej o danej porze roku, jeśli nie rośnie, to to co możemy zakisić, zakopcować i ususzyć. 

Gdy są liście na drzewach, możemy jeść wszystko surowe,

Gdy liście zaczynają opadać, połowę surowego odstawiamy,

Gdy niema liści na drzewach, nie jemy nic surowego, 

Gdy pojawiają się pąki na drzewach, wprowadzamy połowę surowego; 

Czym zimniej na dworze tym dłużej gotujemy posiłki z dodatkami przypraw rozgrzewających ciało.

Jeśli szczękę podzielimy na pół, to mamy: 

- dwa siekacze, siekamy warzywa i owoce - dwie części warzyw i owoców; 

- jeden kieł do rozrywania - jedna część białek (niekoniecznie zwierząt); 

- cztery do miażdżenia - cztery części nasion, zbóż, korzonków i przypraw; 

Tak powinniśmy jadać w jakiejkolwiek części świata mieszkamy czy przebywamy, a zawsze będziemy zdrowi i nasze dzieci również. Wiele rodzajów diet stosowanych na świecie, prędzej czy później prowadzi do chorób lub zaburzeń. Pamiętajmy, że jesteśmy częścią natury i to ona da nam wszystko co jest potrzebne do życia i zdrowia. Ażeby ciało nasze było zdrowe i właściwie funkcjonowało, potrzebuje energii. Bioenergia (Ki, Qi, Prana) zawiera się w zbożach, owocach i warzywach. Brak tychże prowadzi do słabości, chorób i szybszego starzenia, śmierci. Ktoś powiedział, że nożem i widelcem kopiemy sobie grób, a że tak małe są narzędzia, to kopiemy tak długo! Większość z ludzi, energię pozyskuje tylko z oddychania i pokarmów. Kładąc się spać o odpowiedniej godzinie wieczorem, ciało zregeneruje się dzięki bioenergii. Gdy pracujemy w nocy, niema możliwości by ciało się zregenerowało i starzenie się przyspiesza. 

Podstawą odżywiania większości z ludzi jest białko pochodzenia zwierzęcego, które jest przyczyną około 85% chorób. Białko zwierząt uderza w nerki, które odpowiedzialne są za zdrowie, kondycję witalność, seks, ciśnienie krwi i jej produkcję, płodność, pracę wątroby, choroby serca, kości, szpiku, wypadanie włosów, utratę słuchu, pamięci, za brak minerałów (elektrolitów) i witamin. Około 78% ich wyłapywanych jest w nerkach, witaminy C w odbycie, K w jelitach i D poprzez skórę.

Białko zwierząt to nie tylko białko, to również wibracja śmierci, która towarzyszy zabijaniu. We wszechświecie jest tak, że raz wzbudzona wibracja nie ginie, tylko zmienia miejsce działania, obniżając nasze wibracje (częstotliwości) zwiększając podatność na choroby. Zjadając dużo białek (nie koniecznie mięsa, drobiu czy ryb) stajemy się agresywni, pobudliwi i nie możemy wielokrotnie zapanować nad emocjami co przy braku kwaśnego może spowodować objawy podobne do schizofrenii. Białka, używki takie jak kawa prawdziwa, sacharoza (tzw.cukier) związki chemiczne itp. zakwaszają ciało co w konsekwencji prowadzi do "skurczenia" i jest jedną z przyczyn powstawania raka. 

Drugim czynnikiem powodującym spustoszenie w ciele fizycznym jest sacharoza (zwana cukrem)Jest drugą z przyczyn powstawania raka. Cukier (z warzyw, owoców, zbóż) jest jedną z pięciu podstawowych energii dla reaktorów znajdujących się w komórkach ciała,które wytwarzają energię wewnętrzną.Gdy ciało nie otrzymuje energii potrzebnej do codziennej egzystencji, przemienia energię genetyczną na siły witalne i energię życiową. Energia genetyczna jest nie do odzyskania.

Energia genetyczna ojca. Jest jedną z najważniejszych (po energii miłości) przenoszona z ojca na syna z pokolenia na pokolenie wielokrotnie brak tej energii i nadmiar białek oraz słabość lewej nerki powoduje bezpłodność.Gdy mężczyzna ze słabą energią genetyczną zapłodni, pierwszą chorobą dziecka będzie zapalenie ucha środkowego lub angina.Wolność seksualna powoduje, że pozbywamy się dużych ilości energii genetycznej wraz z nasieniem.Pierwszym objawem braku u mężczyzny jest zasypianie po wydaleniu nasienia. Już wtedy należy się zastanowić nad sobą.Wiemy, że mężczyźni na całym świece, żyją krócej od kobiet, to właśnie jest przyczyną.

MEDYCYNA CHIŃSKA I JAPOŃSKA, A PIĘĆ ŻYWIOŁÓW 

Ilość żywiołów, które możemy w chwili obecnej stosować jest pięć: Drzewo, Ogień, Ziemia, Złoto, Woda... 

Kolory Pięciu Żywiołów (Elementów) 

- żywioł drzewa kolor - zielony

- żywioł ziemi kolor - żółty (i żółto-złocisty) 

- żywioł ognia kolor - czerwony (czerwone i pomarańczowe) 

- żywioł metalu/złota kolor - biały (słonecznie biały) 

- żywioł wody kolor - niebieski (od błękitu po indygo) 

Kolory różnią się częstotliwością (długością) fal i są one odbierane przez skórę i pokarm.

- kolor zielony uspakaja i odpręża, jest przeciw rakowy.

- kolor żółty rozwesela, dodaje energii.

- kolor czerwony wywołuje nastrój wesołości. Należy używać go ostrożnie w stanach emocjonalnych.

- kolor biały jest mieszaniną wszystkich kolorów. Podnosi i dodaje dynamiki każdemu kolorowi. Sumuje w sobie moc wszystkich kolorów.

- kolor niebieski wpływa chłodząco i odświeżająco oraz uduchowiająco. 

Emocje i uczucia 

- gniew, złość, zazdrość - żywioł drzewa

- radość - żywioł ognia

- współczucie - żywioł ziemi

- smutek - żywioł metalu (złota)

- strach, depresja - żywioł wody 

Dla ciekawości, miłość nie jest prostą emocją. To co my na zachodzie nazywamy tym słowem, jest aspektem dążenia jednej połowy do drugiej (Eros), lecz na dalekim wschodzie jest to również aspekt opiekuńczy (Caritas). 

Smaki 

Wiemy, że są smaki, które wzmacniają energię Jin (specyficzny rodzaj zimna) i takie, które wzmacniają Jang (ciepła). Wśród smaków słodki, pikantny, ostry, mdły i kwaśny są Jin; gorzki i słony są Jang. 

Właściwości smaków

- pikantny: rozprasza, nawilża, pobudza, ułatwia krążenie;

- słodki: wzmacnia, rozluźnia, zwalnia, harmonizuje i reguluje;

- kwaśny: ściąga, unieruchamia, zbiera, wycisza emocje, zapobiega wysadzaniu wątroby

- gorzki: osusza, wzmacnia, i utrwala,

- słony: osłabia i łagodzi, nawilża, powoduje opadanie, jest przeczyszczający;

- mdły: moczopędny; 

Relacja z narządami

- pikantny: wzmacnia wątrobę, harmonizuje nerki, rozprasza w płucach;

- słodki: wzmacnia śledzionę, harmonizuje wątrobę, rozprasza w sercu;

- gorzki: wzmacnia nerki, harmonizuje płuca, rozprasza w śledzionie;

- słony: wzmacnia serce, harmonizuje śledzionę, rozprasza w nerkach;

- Skłonność do określonego smaku wskazuje na niedobór energii Jin w narządzie, z którym smak ma związek, co wynika z niedoboru energii Jin lub nadmiaru energii Jang. 

- Niechęć jest oznaką nadmiaru energii Jin i może być skutkiem nadmiaru energii Jin lub niedoboru energii Jang. W niektórych przypadkach odruch przyciągania lub odpychania wobec danego smaku wynika ze sposobu krążenia energii w odpowiadającym mu narządzie, który w ten sposób informuje o niedoborach lub przepełnieniu. 

- Reakcja na określony smak ma przyczyny wewnętrzne. Objawia się przegrzaniem organu pozostającego w związku z tym smakiem i jest spowodowana nadmiarem naturalnego gorąca lub niedoboru energii Jin.

W taoistycznej „Księdze comiesięcznych zaleceń żywnościowych" napisano:

-ci, którzy jedzą wiatr, będą duchowi i zyskają długowieczność; 

-ci, którzy jedzą zboża, będą mądrzy na różne sposoby, ale wyczerpią umysł pracą; 

-ci, którzy jedzą trawę, będą niemądrzy i głupi; 

-ci, którzy jedzą mięso, będą mieli dużo gniewu; 

-ci, którzy jedzą bioenergię (powietrze, qi), osiągną duchowy poziom nieśmiertelności i zyskają Tao (Dao, jap. Do, Dou). 

SHUJIN - FUNKCJE NARZĄDÓW, JIN i JANG, SMAKI I KOLORY 

Ciało fizyczne ma dwie funkcje: potrójnego ogrzewacza, krążenia i seksu (osierdziowa, łonowa) oraz dwa, tzw. korzenie Jin i Jang. Wszystkie warzywa i owoce są generalnie Jin i to one głównie zasilają korzenie Jin. Natomiast wszystko co gotowane, pieczone, duszone posiada energię Jang - czym dłużej poddajemy je obróbce cieplnej tym bardziej ogrzewają ciało i zasilają korzenie Jang. Każdy narząd ma dwa meridiany, które go zasilają. Po jednej stronie ciała przebiega meridian Jin (lewa) a drugiej Jang (prawa). W medycynie chińskiej, główny nacisk kładzie się na to, czy organy zapewniają prawidłowy i ciągły przepływy najważniejszych dla ciała substancji i energii. Choroba w medycynie chińskiej nie jest kojarzona z "usterką mechaniczną" narządu, która jak to się dzieje w kulturze Zachodu, musi być naprawiona ale jako skutek nieprawidłowości zaistniałych w całym organizmie. 

ZANG i FU - Narządy wewnętrzne: Pełne i Puste

Narządy wewnętrzne Chińczycy podzielili na dwie grupy - Zang i Fu. Narządy z grupy Zang "pełne", związane są z energią Yin i należą do nich: serce, wątroba, śledziona, nerki, osierdzie i płuca. Zadaniem tych narządów jest przerabianie i magazynowanie substancji odżywczych. Do grupy Fu związanej z energią Yang należą tak zwane narządy "puste": żołądek, jelito cienkie, jelito grube, woreczek żółciowy i pęcherz moczowy. Podstawowe czynności narządów typu Fu polegają na pobieraniu pokarmów, trawieniu, wchłanianiu substancji odżywczych, dystrybuowaniu i wydalaniu na zewnątrz resztek pokarmowych. Sądzi się, że odbywa się w nich ciągły ruch i zachodzą nieprzerwane zmiany. 

Dodatkowe Fu (lub nietypowe Fu)

Tradycyjna medycyna chińska opisuje również mniej istotne organy:

- Mózg

- Macica (powiązana z osierdziem u kobiety) 

- Szpik

- Kość 

- Naczynia Krwionośne

- Woreczek Żółciowy (zauważmy, że Woreczek Żółciowy zaliczany jest i do Fu i do Dodatkowego Fu).

W tym miejscu, celowe dla naszej dalszej dyskusji o Zang Fu będzie zapoznanie się z funkcjami działania wszystkich elementów Zang i Fu po kolei. W związku z każdym z omówionych poniżej organów podane będą typowe przykłady stanów dysharmonii, które mogą w tych organach wystąpić. 

Funkcje dodatkowego Fu

Poza samym Zang-Fu, medycyna chińska wyróżnia także istnienie Dodatkowego lub Nietypowego Fu. Dodatkowe Fu przypomina Fu, ponieważ składa się również z organów pustych w środku. Jednak pełni głównie funkcje polegające na magazynowaniu i przechowywaniu, co ma więcej wspólnego z Zang. Dodatkowe Fu magazynuje przede wszystkim Jing, Szpik i Krew, czyli substancje ciała o charakterze YIN.

Teraz możemy omówić w skrócie funkcje Dodatkowego Fu:

-Macica reguluje menstruację i wspomaga ciążę ( za odpowiednik u mężczyzn uważany jest obszar Dan Tien-zwany Jing lub Miejscem Nasienia )

-Mózg magazynuje Szpik-znany jako Morze Szpiku.

-Kości przechowują Szpik Kostny

-Naczynia Krwionośne zawierają Krew

-Woreczek Żółciowy jest również zaliczany do Dodatkowego Fu z uwagi na to, że przechowywana jest w nim Żółć.

Ten krótki opis Dodatkowego Fu ma służyć przede wszystkim jako uzupełnienie.

Wyposażeni w dotychczas poznaną wiedzę, możemy rozpocząć proces lepszego zrozumienia dolegliwości i zakłóceń, które co pewien czas nawiedzają nasze ciała. 

Narządy Pełne (ZANG, JIN) 

NERKI - zdrowie ciała ludzkiego 

Uszkodzenia nerek, słabość, martwica, niewydolność, zaburzenia te są powodowane przez nadmiar żywiołu ZIEMI: "cukru" (sacharozy) oraz białka pochodzenia zwierzęcego, a także wydalanie nasienia podczas seksu (mężczyźni). Niedoboru w żywiole metalu. Prawa nerka odpowiada za rozprowadzanie ciepła i wzmacnianie wszystkich organów wewnętrznych. Jeśli prawa nerka staje się zimna (niedobór energii JANG) prowadzi to stopniowo do niedoczynności wszystkich pozostałych organów wewnętrznych i tym samym do wychłodzenia organizmu. Przy osłabieniu JANG nerek pojawia się osłabienie śledziony (zimna prawa nerka spowoduje zimną śledzionę) Wówczas może pojawić się skąpomocz i obrzęki, głównie w dolnej części ciała, w tym wodobrzusze. Potwierdzają zimno w śledzionie: język pokrywa się białym nalotem (sprawdzamy rano po przebudzeniu), staje się mocno pogrubiały z odciskami zębów na obwodzie, pojawiają się: zimne dłonie i stopy, białe upławy oraz siniaki. 

Zimno w nerkach objawia się chłodem odczuwalnym w lędźwiach, pośladkach i okolicach kostek. Korzystny wpływ wywoła nakładanie gorących okładów z imbiru. Zadaniem nerki lewej (JIN) jest wychłodzenie i odświeżanie całego organizmu. Jeżeli lewa nerka nie wytwarza w dostatecznej ilości energii JIN, wówczas czujemy się wewnętrznie rozgrzani a na zewnątrz odczuwamy chłód, przy czym stopy i ręce są chłodne, następują nocne poty i wiele marzeń sennych - często przykre sny. Osoby takie są emocjonalnie niezrównoważone, śmieją się i płaczą równocześnie. Takim ludziom brak odporności, podatni są na gruźlicę i nowotwory, są bezpłodni.

Zdrowie organizmu zależy wprost od sprawnej pracy nerek. Do zadań nerek należy ochrona zmagazynowanej w okolicach nerek energii PIERWOTNEJ (iskry wszechświata) i energii genetycznej (otrzymanej w chwili poczęcia od ojca). Gdy pozbywamy się energii genetycznej (wydalanie nasienia przez mężczyzn), następuje przyspieszona starość. Pojawiają się kłopoty z pamięcią, kości stają się łamliwe i rozmiękczone, (nawet u młodych ludzi). W tym czasie rodzą się dzieci z wadami rozwoju fizycznego lub umysłowego. Tej energii nie można przywrócić ani uzupełnić. 

Dolegliwości bólu grzbietu, zapalenie stawów, łamliwość zębów są spowodowane przez słabe nerki. Swój stan wyrażają nerki na zewnątrz poprzez włosy na głowie i brwiach. Włosy grube i połyskujące oraz piękne łuki brwiowe świadczą o zdrowych nerkach.

Jeżeli włosy rozdwajają się na końcach, oznacza to, że występują problemy z jajnikami lub jądrami. Nerki odżywiają mózg, szpik, słuch (szumy w uszach), siłę woli. Słabe nerki powodują odczucia strachu i lęku i odwrotnie: strach i lęk może spowodować chorobę nerek. Pierwsze choroby u dzieci przy braku energii genetycznej to zapalenie ucha środkowego i anginy. Jeżeli dzieci wychowuje się w ciągłym strachu to na pewno później będą mieć kłopoty z nerkami. Strach przed ojcem powoduje moczenie nocne.

Jeżeli kobiecie usunie się narządy rodne, to po trzech latach mogą pojawić się u niej stany lękowe, aż do paranoi włącznie. Niezrównoważony energetycznie pęcherz moczowy objawiać się może przez myśli samobójcze. Bóle pleców i nóg w tylnej części (oprócz środka) powoduje pęcherz moczowy. Wypadanie włosów na czole po obu stronach głowy to wina chorych nerek i pęcherza moczowego. 

NERKI - magazynują Jing, a także determinują reprodukcję, wzrost i rozwój

Jak już wcześniej mogliście się dowiedzieć, Jing jest swoistą esencją życia, która magazynowana jest w Nerkach. Jing jest po części dziedziczone po rodzicach, a po części pochodzi z wchłoniętego przez organizm jedzenia. Jing decyduje o naszej sile fizycznej, a także jest esencją wpływającą na każdy aspekt naszego ciała. Jing jest szczególnie istotne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju u dzieci, a także odgrywa kluczową rolę w prawidłowej reprodukcji i rozwoju seksualnym. 

Kiedy Jing Nerek jest w jakikolwiek sposób osłabione -często z przyczyn organicznych -może to powodować opóźnienia wzrostu, kłopoty z nauką, niepłodność, zaburzenia płciowości i przedwczesne starzenie się. Mimo, że zagadnienia te wydają się zupełnie różne, istnieje zbiór powiązań, które łączą je wszystkie z Nerkami. Jing Nerek jest odpowiedzialne za produkcję Szpiku. Z kolei w medycynie chińskiej Szpik jest podstawowym elementem kości, szpiku kostnego, rdzenia kręgowego i struktur tworzących mózg. Tak zatem, zdrowe Jing Nerek będzie się odzwierciedlać w silnych kościach i zębach oraz w efektywnym funkcjonowaniu mózgu. W przypadku zaburzenia w produkcji Szpiku może wyłonić się cały szereg dolegliwości, w tym brzęczenie i szumy w uszach ,rozmazane widzenie, trudności w myśleniu i bóle krzyża. Szpik jest także istotny przy wytwarzaniu Krwi, tak więc osłabienie pracy Nerek może powodować niedostatek Krwi w organizmie. 

W medycynie chińskiej, Ogień Mingmen jest źródłem całego ciepła, jakie jest w organizmie. Podtrzymywanie tego tak istotnego dla życia Ognia reprezentuje aspekt Jang w działaniu Nerek. Każdy niedostatek w energii tego organu będzie wpływał na Ogień Mingmen. Wpływ ten może się ujawnić w postaci odczuwalnego zimna, letargu, zaburzeń seksualnych, a także w postaci złego trawienia będącego skutkiem uszkodzenia Śledziony. Centralną funkcją Nerek jest regulacja równowagi płynów w organizmie. Jako że Nerki wywierają dominujący wpływ Dolne Jao ( Dolny Potrójny Ogrzewacz ), często zwane kanałem ściekowym, można powiedzieć, że służą one także do usuwania zbędnej wody z organizmu. Jeśli Nerki działają prawidłowo, to są one w stanie przesłać czyste płyny z powrotem do Płuc i pozbywać się nieczystych płynów, za pośrednictwem Pęcherza Moczowego. Zaburzenia w pracy Nerek mogą powodować całe mnóstwo dolegliwości związanych z oddawaniem moczu. 

Nerki kontrolują przyjmowanie Chi. Funkcja ta odzwierciedla harmonijny związek pomiędzy Nerkami i Płucami. Płuca przesyłają Chi do dołu, a Nerki mają za zadanie gromadzenie tego dolnego Chi, co ułatwia zdrowy proces oddychania. Jeśli ta funkcja Nerek jest w jakiś sposób zakłócana, może to powodować wymykanie się Chi z powrotem do góry. Taka sytuacja spowoduje problemy z oddychaniem, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do chronicznej astmy. Tak zatem,w medycynie chińskiej ważną rolą Nerek jest także umożliwienie zdrowego procesu oddychania. 

Prawidłowe działanie uszu jest uzależnione od Jing Nerek. Wszystkie braki JING mogą powodować szumy w uszach i głuchotę. Jako że poziom Jing zmniejsza się wraz z wiekiem, można zauważyć, że u osób starszych pojawiają się problemy ze słuchem. Także włosy są zależne od Nerek, za których pośrednictwem są żywione. Przy normalnej pracy organu, włosy będą zdrowe i połyskujące. Z drugiej strony, jeśli w Nerkach wystąpi niedobór, spowoduje to zapewne zmatowienie włosów, staną się kruche i pozbawione życia. Nerki kontrolują Wolę i Strach ( lęk ). Można w nich zauważyć połączenie pomiędzy siłą woli i uczuciem strachu. Nerki są wyobrażane jako korzeń życia. Tak zatem poczucie wewnętrznej siły i wola osiągnięcia sukcesu w życiu opierają się na zdrowym ich działaniu.W konsekwencji złe funkcjonowanie Nerek będzie prowadzić do tego, że dana osoba będzie odczuwać słabość i bojaźliwość, co samo w sobie uniemożliwia walkę z wymaganiami stawianymi przez codzienne życie. 

WĄTROBA 

Wątroba jest siedliskiem emocji i magazynem krwi. Utrzymuje w zrównoważeniu umysł i wszelkie emocje. Zatem zasadniczą funkcją wątroby jest wyrównywanie, zrównoważenie i stabilizacja energetyczna w całym organizmie. Krew jest zmaterializowaną energią. Jeżeli wątroba nie będzie miała wystarczającej jej ilości, objawiać się będzie zmiennym stanem emocjonalnym. W ciągu 15 min. pojawi się płacz i śmiech, szczęście i nienawiść.

Nadmiar w wątrobie rozgrzewającej energii JANG objawia się złością i agresją oraz potrzebą spożywania pokarmów o smaku kwaśnym. Istnieje również odwrotność. Długotrwałe zdenerwowanie, spowoduje nadmierne rozgrzanie wątroby (nadmiar energii JANG). Długotrwała frustracja lub nagły wstrząs psychiczny wywoła zastój energii w wątrobie i określone konsekwencje. Wykonując pracę fizyczną lub umysłową z wątroby przesyłana jest krew do rąk i nóg lub głowy - energia na dokonanie wysiłku. Dzieje się tak, gdy wątroba ma dostateczną ilość krwi. Wzmożona senność w czasie minimum energetycznego wątroby (13:00-15:00-tej godziny) oznacza jej niedokrwienie. Należy wówczas położyć się na prawym boku na 15 min. by krew napłynęła z powrotem. Wątroba jest jedynym organem, który regeneruje się wyłącznie w pozycji leżącej.

Wątroba związana jest bezpośrednio z krwawieniem miesiączkowym. Powstawanie mięśniaków macicy medycyna chińska upatruje w zaburzeniach wątroby. Medycyna chińska obwinia wątrobę za zła pracę mięśni, ścięgien, bóle piersi po zewnętrznych stronach, słaby wzrok, bóle czoła, pracę serca, pieczenie oczu, zawroty głowy, itp. Zewnętrznym znakiem zaburzeń są dwie pionowe kreski nad nosem, między oczami a jedna z nich to oznaka źle pracującego pęcherzyka żółciowego. 

Wątroba zbiera Krew

Głównym zadaniem Wątroby jest regulowanie ilości Krwi w krwiobiegu. Ilość ta będzie się w naturalny sposób zmieniać w zależności od potrzeb, które wynikają z fizycznej aktywności ciała. Tak więc, kiedy organizm potrzebuje zwiększonego przepływu Krwi, Wątroba ją dostarcza. W przypadku konieczności zmniejszenia przepływu Krwi w organizmie, Wątroba zbiera nadwyżkę niepotrzebnej i magazynuje ją, dopóki ta znów nie będzie potrzebna. 

U kobiet, Wątroba jest blisko związana z menstruacją, z uwagi na swoją rolę polegającą na zbieraniu i wypuszczaniu Krwi. Tak więc wiele problemów ginekologicznych może mieć związek z nieprawidłowym działaniem Wątroby. Nadzoruje ona sprawny przepływ Chi. Jest to zapewne jedna z ważniejszych jej funkcji. Swobodny przepływ Chi na terenie całego organizmu jest czynnikiem decydującym o dobrym zdrowiu. Stagnacja Chi Wątroby jest często związana z różnymi innymi stanami dysharmonii, które można zaobserwować w organizmie. W praktyce jest to chyba najczęściej spotykany rodzaj dysharmonii, z którym lekarze medycyny chińskiej muszą się borykać. Rola Wątroby związana z usprawnieniem przepływu Chi, jest także kojarzona z równowagą emocjonalną. W obliczu nierównowagi emocjonalnej mogą się pojawić problemy w postaci wybuchów złości i frustracji, w skrajnym przypadku zachowania schizofreniczne. 

Wątroba nadzoruje ścięgna. W medycynie chińskiej, termin ścięgien obejmuje: wiązadła, ścięgna i sposób w jaki powiązane są one z mięśniami. W rezultacie, Wątrobie przypisuje się bardzo duży wpływ na zdolność poruszania się i gibkość ciała.

Wątroba ma swoje odbicie w paznokciach. Medycyna chińska zakłada, że paznokcie przynależą do ścięgien i za ich pośrednictwem powiązane są z Wątrobą. Zdrowa Krew Wątroby powoduje, że nasze paznokcie są zdrowe i nawilgocone. Za to wszelkie zakłócenia w przepływie Krwi Wątroby mogą prowadzić do tego, że nasze paznokcie będą cienkie, blade i łamliwe. 

Oczy są odzwierciedleniem stanu Wątroby. Oczy wymagają zasilania przez Krew Wątroby, aby mogły widzieć wyraźnie. Tak zatem uważa się, że stan zdrowia oczu zasadniczo zależny jest od sprawnego funkcjonowania tego narządu. Każdy niedobór Krwi Wątroby może powodować rozmaite dolegliwości oczu i zaburzenia w normalnym funkcjonowaniu. 

W medycynie chińskiej, Wątroba uważana jest za element Zang ( pełny ), który pomaga nam w zachowaniu kontroli nad życiem we wszystkich jego aspektach. Równowaga i prawidłowe działanie Wątroby umożliwia nam skuteczny nadzór nad tym co dzieje się w naszym życiu, pomaga nam reagować na wszystkie zmiany i wydarzenia w sposób elastyczny i przemyślany. Z drugiej jednak strony, kiedy sprawne działanie Wątroby jest z jakiegoś powodu zakłócone, może to wywołać u człowieka tendencję do przesadnej kontroli i nieelastyczności podejścia do życia lub do zbyt małej kontroli, która z kolei często objawia się wybuchami gniewu i nieracjonalnymi reakcjami emocjonalnymi. Dysharmonia Wątroby jest zawsze obecna w związku z dolegliwościami towarzyszącymi emocjom i stresom. 

SERCE 

Chińczycy określają serce nazwą - SHEN, a Japończycy odczytują ten znak jako Shin lub Kokoro. Rozróżniają "Shen" - w tłumaczeniu pisane z dużej litery, który oznacza właściwą pierwotną naturę UMYSŁU i "shen" - pisane z małej litery oznaczający psychikę. Uważają, że serce jest siedzibą UMYSŁU. UMYSŁ jest produktem złożonym z energii, (tzw. TSING) i pozostałych czterech żywiołów (Ziemi, Metalu, Wody, Drewna). Zadaniem serca jest stałe utrzymywanie krwi w ruchu. Kiedy serce ma zbyt mało energii, traci gorąco i pojawiają się skłonności do zastoju krwi, jak w wolno płynącym strumieniu.

Pierwszymi objawami osłabienia serca jest duszność, pocenie się i częstoskurcz, co świadczy o osłabieniu energii CHI (Qi) i energii JANG. Istnieje wiele przyczyn prowadzących do schorzeń serca. Głównym winowajcą jest śledziona, wątroba, nerki. Gdy śledziona jest słaba pobiera energię z serca osłabiając je. Gdy wątroba w tym samym czasie nie dostarcza potrzebnej ilości energii to serce nie spełnia swoich funkcji. Nerki kontrolują pracę serca. Serce odżywia śledzionę i żołądek a kontroluje pracę płuc i jelita grubego (okrężnicy). Emocje serca to radość i śmiech. Na zewnątrz możemy ocenić pracę serca po zmianach na czubku nosa. Nos, który jest zaczerwieniony i opuchnięty, oznacza powiększone serce i przeciążony układ krążenia.

SERCE jest odpowiedzialne za intelekt, który połączony jest z intelektem DUSZY. Serce kontroluje i wyraża swój stan poprzez język. Koniec języka mówi o kondycji serca. Jeśli serce ma dużo ognia, umysł jest niespokojny; tacy ludzie mają potrzebę ciągłego mówienia. Jeśli ktoś głośno śmieje się niekiedy bez powodu, znaczy to, że ma zbyt dużo ognia (JANG) w krwiobiegu. Medycyna Wschodu podaje, że serce kontroluje arterie (tętnice), a wątroba żyły. Osłabienie Jang w sercu (nadmiar zimna) objawia się sinością wokół ust, uszkodzonymi małżowinami i na opuszkach palców. Jeśli serce ma zbyt wiele ognia, a ogień nie ma zrównoważenia - podświadomie sięgamy po słodycze. Wszystkie choroby umysłu w medycynie chińskiej, leczone są poprzez działanie na energie serca. Do właściwego spełniania swych funkcji przez krew, potrzebne są: ogień -rozgrzewa krew, wiatr-pobudza jej ruchliwość i energia CHI -odżywia ciało. 

Serce steruje Krwią

Ta funkcja Serca jest najbliższa konwencjonalnie przyjętym twierdzeniom na Zachodzie. Serce kontroluje i reguluje obieg Krwi w naczyniach krwionośnych całego organizmu. Jest niezbędnym czynnikiem zdrowego obiegu Krwi, która nijako podtrzymuje zdrowie we wszystkich tkankach, do których dociera. Prawidłowy krwiobieg odznacza się tym, że ciepło jest równomiernie rozprowadzane po całym organizmie a puls jest regularny i równy. Nierównomierne funkcjonowanie krwiobiegu może prowadzić do odczuwanego miejscami zimna, nieprawidłowego pulsu ,a w poważniejszych przypadkach do klasycznych bólów klatki piersiowej. Rola Serca polega też na przenoszeniu Chi z naszego jedzenia do Krwi .Czyli niewłaściwa dieta może powodować osłabienie w funkcjonowaniu Serca. Bicie Serca, które porusza Krwią w organizmie, wspomagane jest przez Zong CHI ( połączone Chi ) klatki piersiowej, które także bierze udział w oddychaniu Płuc. 

Serce kontroluje naczynia krwionośne. Zdrowe funkcjonowanie Serca łączy się ze zdrowym funkcjonowaniem naczyń krwionośnych. Medycyna chińska traktuje naczynia krwionośne jak przedłużenie Serca. Prawidłowe ich działanie powoduje, że cyrkulacja Krwi jest właściwa. Osłabione działanie prowadzi do takich dolegliwości, jak na przykład twardnienie tętnic. Serce jest odpowiedzialne za Shen. Pojęcie Shen jest raczej skomplikowane. Może mieć ono szereg różnych znaczeń. Dla naszej dyskusji ważne jest to, że Shen reprezentuje szereg aspektów umysłowych, psychologicznych i duchowych, które odgrywają dużą rolę w kształtowaniu charakteru człowieka. Można traktować Shen jako siłę przewodnią, która oddziałuje na naszą osobowość. Jeżeli Shen znajduje się pod właściwą opieką Serca, to możemy używać cech naszej osobowości w prawidłowy, konstruktywny sposób. W przypadku, gdy Serce niewłaściwie kontroluje Shen,może to prowadzić do szeregu zakłóceń umysłowych i psychologicznych. Częstym powiedzeniem medycyny chińskiej jest to, że z oczu człowieka widać, czy jego Shen jest zdrowe! 

Serce wyrażane jest w cerze. To Serce jest odpowiedzialne za równomierny przepływ Krwi naczyniami krwionośnymi, przez wszystkie części ciała. Tak zatem cera uważana jest za miernik, który pokazuje jak prawidłowo działa Serce. Gdy Serce jest zdrowe, cera powinna być różowa i lśniąca. W przypadku niewystarczającej pracy Serca, cera staje się matowa. Jeżeli praca serca jest osłabiona aż do granicy stagnacji Krwi, cera może nabierać odcieni niebiesko-purpurowych. W medycynie chińskiej często się mówi, że język jest lustrem Serca. Stan zdrowia różnych organów może być oceniony za pomocą języka. Jednak to właśnie działanie Serca najłatwiej może być sprawdzone poprzez obejrzenie języka-zwłaszcza jego czubka. Jeśli jest niedostatek Krwi w Sercu, język staje się blady ( sprawdzamy rano po wstaniu z łóżka ), a w przypadku stagnacji Krwi w Sercu, kolor języka zmieni się w purpurowy. Serce kontroluje pocenie się. W medycynie chińskiej, Krew i Płyny Ciała charakteryzują się wspólnym pochodzeniem,w związku z czym są silnie ze sobą powiązane. Tak więc, jeśli pacjent poci się w nietypowy sposób, należy przyczyn szukać w Krwi i Sercu. 

Radość w medycynie chińskiej jest tym stanem emocjonalnym, który kojarzy się z Sercem. Stopień Radości, jaki manifestuje każdy człowiek w swoim życiu, może być odzwierciedleniem zdrowego lub niezdrowego funkcjonowania Serca. Tak jak we wszystkim w medycynie chińskiej, emocje także muszą być w równowadze i dlatego nie mogą popadać w skrajności. Zarówno nadmierne wyrażanie radości, jak i całkowicie negatywne i pesymistyczne nastawienie do świata mogą być przejawami jakiejś dysharmonii. 

ŚLEDZIONA

Śledziona jest bardzo ważnym organem. Ponosi główną odpowiedzialność (90%) za schorzenia pozostałych narządów. Zaburzenia energetyczne w śledzionie powodują, że człowiek będzie chory od stóp po czubek głowy. W rozważaniach śledziona porównywana jest do komputera. Wszystkie informacje, jakie zdobywamy poprzez zmysły, poddawane są klasyfikacji w śledzionie. Psychicznym przejawem żywiołu ziemi (śledziony) jest myślenie. Kiedy śledziona jest silna i zrównoważona istnieje zdolność skupiania myśli - nie myślimy o przeszłości ani o przyszłości, tylko skupiamy uwagę na "tu i teraz". Słaba śledziona powoduje, że myśli z przeszłości (doświadczenia, wspomnienia) przeskakują na przyszłość (plany) i na odwrót. Za każda myślą dąży energia. Kiedy myślimy w rozległych obszarach, śledziona zużywa bardzo dużo energii i słabnie. Ludzie, którzy mają słabą śledzionę, nie mogą zasnąć z powodu uporczywego myślenia. Energia, którą żołądek wyciągnął z pokarmu, śledziona ma za zadanie podciągnąć do góry by mogła wymieszać się w płucach z energią zaczerpniętą z oddychania. Po wymieszaniu obie energie odżywiają ciało. Słaba śledziona nie spełnia tych funkcji w dostateczny sposób i pojawia się uczucie zmęczenia i wyczerpania.

Śledziona to tygiel ogrzewany energią (ogniem) nerek. Zimne nerki zawsze powodują zimną śledzionę. Śledziona jest narządem, który ma rolę dominującą w utrzymaniu równowagi, jest centrum dla pozostałych organów. Przy bardzo zimnej śledzionie następuje skąpomocz, a z moczowodów mocz przenika do skóry i mięśni powodując obrzęki. Innym zadaniem śledziony jest utrzymywanie krwi w zamkniętym obwodzie naczyń krwionośnych. Kiedy śledziona traci zdolność kierowania transportem krwi, krew nie może krążyć kanałami, rozlewa się w mięśniach i skórze, powodując plamienie i wylewy podskórne. Niedyspozycje wyraża jako krwawe stolce lub krwiomocz, krwotoki lub tylko skłonność do siniaków i miejscowych wybroczyn. Ważnym zadaniem śledziony jest utrzymanie narządów na swoim miejscu. Taką przykrość jak wypadanie odbytu zawdzięczamy słabej energii śledzion.

Śledziona jest KORZENIEM JIN organizmu a nerka prawa KORZENIEM JANG. Śledziona jest odpowiedzialna za ślinę i płyny organiczne, śluz, flegmę. Obniżony potencjał energii CHI w śledzionie objawiać się będzie chronicznym oczyszczaniem, osłabieniem sił, wystąpią zawroty głowy, oddech stanie się krótki a głos wyciszony. To czy śledziona jest zimna, czy gorąca odczytać możemy po barwie ust. Kształtne, mocno zarysowane wargi ust o barwie czerwonej, aż połyskujące świadczą, że śledziona jest ciepła. Przy zimnej śledzionie barwy ust i twarzy niewiele różnią się od siebie. 

Śledziona - kieruje transportem i przemianą

Medycyna chińska uważa śledzionę za najważniejszy organ odpowiedzialny za proces trawienia. Pobiera ona substancje odżywcze z pokarmu, który znajduje się w żołądku (GU CHI), a dalej transportuje je do Płuc i Serca, gdzie są one przetwarzane na energię CHI i Krew. O zdrowej Śledzionie świadczą: dobry apetyt, poprawne trawienie, energia i harmonia w mięśniach. W przypadku osłabienia Śledziony może pojawić się uczucia: zmęczenia, rozdęcia brzucha, złego trawienie oraz biegunka. Śledziona także transportuje i modyfikuje płyny w organizmie. Osłabione działanie Śledziony prowadzi do nadmiernego gromadzenia się płynów w ciele, czego rezultatem mogą być: obrzęki, otyłość, apatia i depresja.

Jedną z funkcji Śledziony jest kontrolowanie przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Jednak jest to inna rola, niż ta, którą odgrywa Serce. Serce ma zapewnić pompowanie i poprawny przepływ Krwi w organizmie. Osłabienie Śledziony może powodować wycieki Krwi, który ujawni się w postaci krwi w moczu lub kale, albo w postaci tendencji do siniaków. Żylaki także są dolegliwościami potencjalnie związanymi z osłabioną Śledzioną.

Śledziona wpływa na transport oczyszczonego Chi w obrębie całego organizmu. Przepływ ten zapewnia prawidłowe funkcjonowanie i dobry stan mięśni oraz kości. W przypadku jakiegokolwiek niedoboru Chi Śledziony, oczyszczone Chi nie będzie wystarczająco wzmacniać ciała, co może prowadzić do stanu, w którym mięśnie są zmęczone, cienkie, słabe i zwiotczałe. Każda dolegliwość objawiająca się zmęczeniem może być w jakiś sposób związana ze Śledzioną.

Jama ustna odgrywa decydującą rolę w przygotowaniu pokarmu do trawienia. W ten sposób jest ona związana ze Śledzioną. Kiedy Śledziona jest zdrowa, poczucie smaku jest wyraźne, a wargi są różowe i wilgotne. W przypadku jakiegokolwiek stanu dysharmonii w Śledzionie, smak stanie się mniej wyczuwalny, a wargi zbledną i wyschną.

Generalną cechą Śledziony jest to, że jest ona w stanie podnosić poziom energii w ciele powyżej przeciętnego stanu. Zatem, utrzymuje ona wewnętrzne organy na swoim miejscu. Różnego rodzaju energetyczna dysharmonia Śledziony może potencjalnie prowadzić do problemów przemieszczania się wewnętrznych organów i brak równowagi w ich działaniu. Jako że Śledziona ma zdolności podnoszenia poziomu energii, wysyła ona czystą energię do głowy i mózgu. Wynikiem tego będą: jasność i łatwość myślenia, które z kolei spowodują uczucie lekkości i dobre samopoczucie.

PŁUCA 

Płuca wyrażają swój stan na zewnątrz przez nos (szczególnie nozdrza), skórę i włosy na ciele. Włosy na głowie odpowiadają kondycji nerek. Z płucami współpracuje jelito grube. Są ze sobą połączone kanałami energetycznymi. Możemy zatem leczyć płuca (oprócz tuberkulid), działając energią na jelito grube. Niemalże wszystkie schorzenia skórne mają swoje źródło w płucach lub jelicie cienkim i grubym. W medycynie chińskiej skóra nazywana jest trzecim płucem (przeprowadzono badania na 100 studentach, zanurzając ich w beczkach ze specjalnym płynem, zostawiając na wierzchu tylko głowę. Żaden z nich nie wytrzymał dłużej niż około 20/30 min. (ciekawostka -kiedyś oddychaliśmy przez szyszynkę, która była wielkości piłeczki golfowej). Coraz częściej pojawiają się schorzenia j.grubego, długotrwałe zaparcia, biegunki, choroby nowotworowe. Medycyna chińska przyczynę uporczywych zaparć upatruje, między innymi, w osłabieniu energii JIN. 

Energia JIN ma za zadanie odświeżać i wychładzać poszczególne organy wewnętrzne, w tym jelito grube. Jeżeli jelito grube ma zbyt mało energii wychładzającej JIN, wówczas zaistnieje nadmiar gorąca, następuje wysychanie - to jest najczęstsza przyczyna zaparć (pomocny będzie młody miód). W takim przypadku oprócz zaparć będą bóle brzucha, mówienie przez sen, pojawi się smutek i melancholia, język będzie żółty, suchy i grubo obłożony nalotem, niekiedy będą krwawe stolce.

Płuca sterują Ki i oddychaniem

Najważniejsze funkcje Płuc są podobne przedstawiane jak w tradycyjnym ich wizerunku na zachodzie, występują jednak pewne różnice. Płuca sterują wdychaniem czystej energii Chi pochodzącej z powietrza i wydychaniem nieczystej energii Chi. Podstawową różnicą pomiędzy podejściem kultury wschodu a zachodu jest to, że w medycynie chińskiej ważne jest wdychanie wraz z powietrzem Chi, nie zaś zwykłego tlenu. Jeśli Płuca działają dobrze, to proces oddychania przebiega sprawnie i regularnie. Drugim aspektem związanym z Chi jest rola, jaką Płuca odgrywają w tworzeniu Chi na terenie organizmu. Śledziona wydobywa Chi ze spożytego przez nas jedzenia i przesyła w górę do Płuc. W Płucach tworzy się tak zwane Zong Chi (Tsong Chi), które składa się z Chi przesłanej przez Śledzionę. Z kolei powstały w ten sposób Zong Chi zapewnia prawidłowe działanie Płuc, które polega na roznoszeniu Chi do wszystkich części ciała za pomocą meridianów. Kiedy Zong Chi w obszarze klatki piersiowej jest słaba, słabe jest także oddychanie. Płuca poruszają w meridianach energię odżywczą ( Jong Chi ). Według medycyny chińskiej na jeden cykl oddechowy ( wdech-wydech ) następuje przemieszczenie Jong Chi w meridianach o jedną szerokość dłoni, czyli że nasz oddech określa prędkość ruchu energii w meridianach. Ponieważ ruch krwi jest zależny od ruchu Jong Chi, Płuca mają bezpośredni duży wpływ na obieg Krwi, co oznacza, że np. przy braku Chi w Płucach istnieje niebezpieczeństwo zastoju Krwi. W przypadku nierównowagi energii w Płucach widoczne są objawy ogólnego niedoboru CHI. Wpływa to na stan całego naszego organizmu i może powodować uczucie osłabienia i zmęczenia. 

Płuca powodują rozpraszanie się obronnego Chi (WeiChi, Weiqi) i płynów ciała po najbardziej zewnętrznych partiach ciała. Zdrowe Płuca utrzymują stałą temperaturę ciała i ochraniają przed atakiem chorobotwórczych czynników zewnętrznych, takich jak Zimno, Wiatr i Wilgoć. W przypadku, gdy Chi Płuc jest słabe, ciało staje się podatne na choroby. Tak więc, kiedy łapie nas katar, jest to najprawdopodobniej skutkiem braku Chi Płuc. Brak taki pozwala katarowi na wniknięcie do naszego organizmu. Organem, który w tym przypadku jest najbardziej narażony na atakujące czynniki chorobotwórcze są oczywiście Płuca. Jeśli chodzi o płyny ciała, to Płuca nadzorują prawidłowy przebieg procesu pocenia się. Tak więc, kiedy proces pocenia się przebiega nieprawidłowo, potencjalną przyczyną są zakłócenia w organie. Medycyna chińska określa Płuca mianem najwyższego Zang (narząd pełny - JIN ) w organizmie, dlatego naturalną funkcją przypisywaną Płucom jest przesyłanie w dół. Płuca przesyłają Chi w dół, aż do nerek (najniższe Zang), gdzie Chi jest utrzymywane. Ten dynamiczny proces zachodzący między Płucami i Nerkami jest kluczowy dla zdrowego oddychania. Jeśli funkcja przesyłania w dół jest osłabiona, może to stać się przyczyną problemów klatki piersiowej, takich jak kaszel, przeciążenie lub astma. Płuca przesyłają do dołu, do Nerek płyny ciała. W Nerkach płyny te są dzielone na czyste i nieczyste. Zatem zdrowe Płuca zapewniają prawidłowy metabolizm płynów, podczas gdy zakłócone działanie Płuc prowadzi do opuchnięcia i obrzęków w górnych częściach ciała, głównie twarzy. 

Jak już wcześniej pisano Płuca biorą udział w zapewnieniu prawidłowego, zdrowego rozpraszania płynów ciała (Płyny ciała (Jin YE) są definiowane jako Płyny Organiczne) po całym organizmie. Osłabienie w funkcjonowaniu Płuc może zatem prowadzić do zatrzymania moczu. Wspomniano już również o tym, że Płuca odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego i efektywnego przepływu Chi i płynów ciała w najbardziej zewnętrznych partiach ciała. W rezultacie, medycyna chińska przypisuje temu organowi duże znaczenie. Wynika to z wpływu, jaki mają one na skórę i gruczoły potowe. Nieprawidłowe działanie Płuc może zatem spowodować, że nasza skóra będzie szorstka i sucha. W medycynie chińskiej, dolegliwości skóry są zawsze uważane za dowód istnienia dysharmonii w Płucach. Co ciekawsze, medycyna chińska dostarcza solidnych dowodów na często obserwowany związek pomiędzy alergią skóry i alergią Płuc (przykładem mogą być astma i egzema). 

Jeśli chodzi o włosy, to Płuca wpływają na kondycję włosów na całym ciele. Włosom głowy przypisuje się powiązanie z działaniem Nerek. Z kolei ogólny stan zdrowia włosów na całym ciele jest blisko związany kondycją w jakiej jest skóra. Nos uważany jest za swoistą bramę, która otwiera drogę do Płuc. Tak więc ich kondycja wpływa na to, czy nasz nos jest zapchany i jak ostry masz węch. W teorii medycyny chińskiej i japońskiej, Płuca są odpowiedzialne za stopień, czy nasz kontakt ze światem zewnętrznym jest zdrowy i konstruktywny. Zdrowe, daje nam możliwość zachowania odpowiedniej postawy w stosunku do naszego otoczenia. Osłabione działanie Płuc może nas doprowadzić do poczucia wyobcowania w świecie. Zauważa się szczególny związek między Płucami i uczuciem żalu i smutku. Kiedy mamy do czynienia z jakąś stratą lub zmianą w naszym życiu, zdrowe odczuwanie smutku może być kontrolowane. Zakłócenia w działaniu organu mogą sprawić, że bardzo trudno będzie nam otrząsnąć się ze straty i znieść jakiekolwiek zmiany.

Harmonia i dysharmonia Płuc

Skóra - Owłosienie - kiedy powierzchnia ciała jest dobrze odżywiana, (skóra jest dobrze odżywiona), ani za sucha, ani za tłusta a rozwój owłosienia ciała jest właściwy, nie zachodzi wypadanie włosów.

- Pełnia (Nadmiar) Jin Płuc - występuje skłonność do: grubej skóry (z dużymi porami), brodawek, powstawania cyst na jej powierzchni, polipów w nosie - gdyż skóra odpowiada Jin Płuc, czyli substancji. Te zjawiska występują szczególnie przy konsumpcji namiaru "cukru" i mleka - METAL jest przekarmiony przez ZIEMIĘ w pięciu przemianach.

- Brak Chi Płuc - chroniczne zachorowania, występuje skłonność do suchej, cienkiej skóry i wypadania owłosienia ciała. Przyczyną jest często OGIEŃ w nadmiernej ilości, np. nadużywanie Kawy.

- Pełnia (Nadmiar) Jang Płuc - ostre zachorowania; występuje szybki wzrost owłosienia ciała, wrażliwość skóry i jej pigmentacja, świąd skóry w wyniku nadmiaru energii Płuc i zapalenia skóry.

- NOS, otwory nosowe, powonienie: z dużymi otworami (duże otwory- Duże Płuca, małe otwory - Małe Płuca).

- Słabość Jang Płuc: słaby zmysł powonienia

- Pełnia Jang Płuc: dobry zmysł powonienia z nadwrażliwością.

Śluz (Tan Jin) jest jedną z głównych przyczyn dysharmonii Płuc, przyczyny:

- słabość Jang Śledziony, np. w wyniku za dużej ilości Ziemi o jakości zimnej (surowe warzywa, owoce, sacharoza,itp.).

- słabość Jang Nerek

- słabość Jang Serca - prowadzącej do obrzęku Płuc

- pełnia Jin - ostre zachorowania

- próżnia Jang - chroniczne zachorowania; biały, bezwonny śluz

- próżnia Jin - chroniczne zachorowania; żółtawy, zielonkawy, aż do krwawego, cuchnący śluz

- próżnia Jang - ostre zachorowania

Zależności Duchowe-Umysłowe są silnie związane z Płucami. Choroby Płuc i Jelita Grubego są związane z przestrzenią, przy czym psychika jest często ważnym powodem, gdyż każde negatywne przeżycie powoduje ograniczenie w Świadomości przestrzeni.

W przypadku choroby Płuc duchowe przejawy międzyludzkich związków mogą być stłumione. Element METALU jest związany z Prawością, Sprawiedliwością i Karmą. Człowiek potraktowany niesprawiedliwie,może np. odpowiedzieć psychosomatyczną chorobą Płuc lub skóry. Współczucie powstające ze Świadomości Jedności przedstawia najwyższą formę sprawiedliwości.

-Choroby Elementu METALU wskazują niejednokrotnie na brak ufności do ludzi, brak zaufania do siebie. W naszej cywilizacji brakuje często człowiekowi prainstynktu do obrony siebie, instynktu przeżycia; obok psychicznych powodów jest to spowodowane przede wszystkim ogólnym zanieczyszczeniem środowiska i wrogimi przejawami współżycia ludzi.

- SMUTEK związany z Płucami może być spowodowany dwoma stanami:

- stan Jin- narzekanie, utyskiwanie - uczucia nie mogą być przejawione

- stan Jang - uczucia nie mogą się przejawiać; występuje obawa przestrzeni-występuje przy stanie wysuszenia Płuc.

NAJCZĘSTSZE CHOROBY PŁUC I ICH PRZYCZYNY 

Sinusistis - zapalenie zatok obocznych

-w ostrym stanie; przyczyną jest nadmiar Jang w Płucach

-w stanie chronicznym przyczyną jest niedobór Chi albo Jang Płuc

Tonsillitis - zapalenie migdałków

nadmiar Jang w Płucach

Kaszel - przy każdej chorobie Płuc może wystąpić kaszel;

jest dziewięć rodzajów kaszlu,

Bóle gardła - zapalenie gardła

przyczyną jest choroba Wiatr -Gorąco

Krwawienie z nosa

nadmiar Jang Płuc (Ogień Płuc),

Słaby węch

niedobór Jang Płuc

Gruźlica

Słabość Jin płuc (Choroba przenoszona genetycznie - tuberkulidy p.autora), która może doprowadzić do Pełni Jang Płuc, Życiowe uwarunkowania: złe jedzenie, mało światła słonecznego.

Neurodermitis 

nadmiar Jang Płuc

Astma

występuje często jako następstwo Neurodermitis, nadmiar sacharozy i mleka

Brodawki, Polipy, Cysty (Torbiele), Celulitis

nadmiar Jin Płuc na skutek nadmiaru białka zwierzęcego (produkty mleczne, ser,masło). Brodawki są mocno psychicznie uwarunkowane, to znaczy, że pozostają w związku z meridianem, który przez to miejsce przebiega.

Sucha Skóra

słabość Jin Płuc

Świąd Skóry

nadmiar Jang w Płucach przy świądzie pochwy z żółtymi upławami; także bardzo duży nadmiar Jang Wątroby z wilgocią.

Pigmentacja

nadwrażliwość skóry

szybko powstająca opalenizna

alergia słoneczna

nadmiar Jang w Płucach.

Vitilligo - odpigmentowanie

niedobór Jang w Płucach.Występuje szczególnie u starszych ludzi, którzy w wyniku słabości Jin (mało warzyw i owoców) są mocno Jang.

Pokrzywka

choroba z wiatru, nadmiar Jang w Płucach

Trądzik bez stanu zapalnego

nadmiar Jin lub niedobór Jang

Trądzik ze stanem zapalnym

nadmiar Jang w Płucach (Kawa, papierosy)

Grzybice pochwy, skóry

nadmiar wilgoci, trzeba zwrócić uwagę na meridian przebiegający w miejscu występowania choroby. Przeważnie powodem jest sacharoza, konsumpcja mleka i wilgotne środowisko.

Psoriasis (łuszczyca), Plyarthritis (zapalenie stawów)

Od nadmiaru Jang w Płucach powstaje brak Wewnętrznych Płynów i gorąco powierzchni górnej części ciała (skóra=płuca). Przyczyną jest tez psychiczne lub dziedziczne uwarunkowanie; może wystąpić na całym ciele, przeważnie na obszarze meridianu Potrójnego Ogrzewacza lub Żołądka; współuczestniczy w tym Wątroba: z powodu nadmiaru Jang w Płucach jest ona gorąca. Ponadto z powodu choroby Wiatru - gorąco rozwija się ku zapaleniu stawów z ich zniekształceniami (Wykrzywieniami). 

ŻOŁĄDEK - przyjmuje i magazynuje pokarm

Rola Żołądka polega na przyjmowaniu pokarmu. Tutaj następuje podział tego pokarmu na czystą esencję, którą Żołądek przekazuje dalej do Śledziony. Część pokarmu pozostała po wydzieleniu esencji jest przekazywana z Żołądka do Jelita Cienkiego, w którym zaczyna się proces wydalania. Naturalną funkcją żołądka jest pośredniczenie w procesie przesyłania Chi w dół ciała. Jeżeli funkcja ta jest w jakiś sposób zachwiana, oznacza to, że Chi Żołądka buntuje się i idzie do góry. Konsekwencją tego będą: czkawka, bekanie, odbijanie, nudności, wymioty. Żołądek tworzy ze Śledzioną parę.

NIEDOBÓR ENERGII W ŚLEDZIONIE I ŻOŁĄDKU

Przypadek spowodowany nieodpowiednim odżywianiem, który w procesie trawienia zużywa zbyt dużo energii Śledziony i żołądka występuje, gdy:

- odżywiamy się nieregularnie, jeśli chodzi o ilość pokarmów i porę ich spożywania,

- jeśli pożywienie jest zbyt obfite, ma dużą zawartość tłuszczu oraz cukru (sacharoza) oraz za dużą ilością surowych składników nie zgodnych z porą roku, z zimnymi napojami lub zimną wodą.

Postępujące osłabienie energii śledziony i żołądka może być również skutkiem przemęczenia, nadmiaru zmartwień, emocji, choroby i zimna.

- Suchość (Śledziona) i wilgotność (Żołądek) równoważą się wzajemnie.

HARMONIA I DYSHARMONIA ŚLEDZIONY I ŻOŁĄDKA

W schorzeniach śledziony i żołądka, w przypadku zaburzeń absorpcji w procesie trawienia i asymilacji pokarmów, różnice wilgotności powodują wzdęcia.

W przypadku osłabienia energii, Śledziona traci swoją zdolność kierowania odżywianiem organizmu. Energia zatrzymuje się w dolnych partiach ciała i może nastąpić obsunięcie (wypadnięcie) trzewiów lub innych narządów.

Różne rodzaje krwotoków lub niedobory energii oraz krwi mogą być objawem chorób, wśród których do najczęściej spotykanych należą syndromy Próżni Tai Jin (kanał Płuc lub Śledziony). Niedobory w Śledzionie i Żołądku uzewnętrzniają się przez osłabienie energii w Jang Ming (meridian Jelita Grubego).

Przepełnienie Śledziony i Żołądka jest zwykle spowodowane wychłodzeniem, wilgocią, suchością, gorącem i akomulacją pokarmów. Śledziona i Żołądek są ze sobą ściśle związane: są elementem Centralnym, który tworzy podstawę i formę dla ciała. To centralne miejsce jest wyrażone poprzez połączenia z innymi elementami. Jeżeli w wyniku słabości Chi Śledziony, górna część tułowia nie jest dostatecznie zaopatrywana w energię, prowadzi to do braku krwi w mózgu i tym samym do zawrotów głowy przy wstawaniu.

-W meridianie Śledziony Chi podąża w górę

-W meridianie Żołądka Chi podąża w dół

Jeśli Chi płynie w przeciwnym kierunku, wywołuje to specjalne objawy chorobowe:

Gdy Chi (Qi, Ki) Śledziony płynie w dół meridianu występują objawy:

- płynny stolec

- biegunka,

- opadanie (wypadanie macicy, odbytu, itp.) - wszystkie opadania wynikają z zaburzeń Śledziony

Gdy Chi Żołądka płynie w górę następują: 

- odbijanie,

- czkawka,

- bekanie,

- wymioty

Przy osłabionej Śledzionie:

- niebieskie plamy już przy niewielkim uścisku

- silne, szybkie krwawienia

- krew w moczu lub stolcu

- hemoroidy

- żylaki, itp.

- Śledziona kontroluje tkankę łączną (tłuszcz) i odżywia mięśnie - jest odpowiedzialna za tworzenie masy mięśniowej.

- nogi w kształcie "0"

- źle gojące się rany

- cellulit (pomarańczowa skóra=Pełnia (nadmiar) Jin

- skłonność do chudnięcia lub tycia (tłuszcz)

- słabość tkanki łącznej.

JELITO GRUBE - przyjmuje to co czyste i wydala nieczyste

Jelito Grube otrzymuje nieczyste pokarmy i płyny z Jelita Cienkiego. W Jelicie Grubym następuje dalsza selekcja na elementy czyste, które są wchłaniane do organizmu i na elementy nieczyste, które są do wydalenia z organizmu. Jelito Grube tworzy parę z Płucami. 

Funkcje Jelita Grubego i Jelita Cienkiego zależne są od równowagi energetycznej pomiędzy elementami żywiołu Ziemi i Ognia. Ponieważ Śledziona sprawuje panowanie nad trawieniem, jej zaburzenia powodują zaburzenia trawienne; np. przy słabości Chi-albo słabości Jang-Śledziony, występują często się powtarzające biegunki w wyniku zimna Jelita Grubego i Cienkiego. Jelito Grube związane z Żołądkiem poprzez Jang-Ming i sprzężenie meridianów "ręka-noga", dlatego bardzo łatwo następuje przenoszenie się stanów chorobowych z Żołądka do Jelita Grubego i odwrotnie. Zapalenie Jelita Cienkiego i Grubego występuje często w wyniku gorąca w Sercu. 

- Słabość Jin Żołądka wywołuje słabość Jin Jelita Grubego. To powoduje brak płynów wewnętrznych i zaparcie typu Jang aż do zmian w tkankach. 

WORECZEK ŻÓŁCIOWY

Żółć jest magazynowana w Woreczku Żółciowym i stąd jest wydzielana do układu trawiennego, gdzie współuczestniczy w procesie trawienia. W medycynie chińskiej, Woreczek Żółciowy jest tym organem, który dostarcza nam zdolność formułowania własnych sądów. Osłabienie działania Woreczka Żółciowego może prowadzić do niezdolności podejmowania decyzji albo do stanu, w którym podejmowane są złe decyzje. Woreczek Żółciowy tworzy parę z Wątrobą. 

JELITO CIENKIE - oddziela czyste od nieczystego

Jelito Cienkie przyjmuje częściowo strawiony pokarm z Żołądka. Czysta część pokarmu jest wchłaniana do organizmu, za pomocą śledziony. To co nie czyste, jest przesyłane dalej do wydalenia, do Jelita Grubego albo Pęcherza Moczowego. Taką samą rolę spełnia Jelito Cienkie w stosunku do Płynów Ciała. Jelito Cienkie tworzy parę z Sercem.

POTRÓJNY OGRZEWACZ - San Jiao

San Jiao koordynuje przemianę i transport płynów w organiźmie. San Jiao koordynuje gospodarkę wodną w trzech częściach ciała, które nazywane są: górnym, średnim, dolnym Jiao ( górny Potrójny Ogrzewacz,Środkowy,Dolny ). Jiao można w zasadzie porównać do kierownika, który nadzoruje i koordynuje pracę swojego zespołu. San Jiao zapewnia także właściwą koordynację energii Jang pochodzącej z Nerek.W ten sposób, San Jiao pomaga w przepływie Chi i utrzymaniu właściwej temperatury we wszystkich częściach ciała. Ta funkcja wyrażana jest często w różnych nazwach, które czasami używane są w odniesieniu do San Jiao; Potrójny Piec, Potrójny Ogrzewacz lub Potrójny Opiekacz. San Jiao jest utożsamiane jest z Osierdziem. 

- Potrójny ogrzewacz przyswaja energię trzewi, jest połączony z sercem: związany z aktywnością elementu ognia. Jest miejscem zachowania życia. Można go podzielić na trzy etapy, które umożliwiają organizmowi spalanie wody i substancji odżywczych, potrzebnych do produkcji energii i krwi. 

- Potrójny ogrzewacz łączy energię i krew z energia dziedziczną (genetyczną), aby zapewnić prawidłową dystrybucję jej po całym organizmie.

- Funkcja fizjologiczna potrójnego ogrzewacza jest ważna w odniesieniu do energii pierwotnych i energii żołądka. Każdy ogrzewacz posiada swoje szczególne właściwości:

Ogrzewacz górny (górny Tan-Tien) 

Funkcje na poziomie klatki piersiowej, łączy usta z otworem wejściowym żołądka, ma związek z płucami i sercem, a jego działanie można porównać do "mgły". Kieruje przyswajaniem płynów i substancji odżywczych przez cały organizm, ogrzewa ciało, skórę, kości i stawy.

Ogrzewacz środkowy (środkowy Tan-Tien) 

Nadbrzuszny, jest położony między przeponą a pępkiem i jest połączony ze śledzioną i żołądkiem. Jego aktywność jest porównywana do "macerowania" - kieruje spalaniem i transformacją płynów oraz substancji pokarmowych. Kontroluje pożywienie i zabezpiecza transport.

Ogrzewacz dolny (dolny Tan-Tien) 

Ciągnie się od pępka do wzgórka łonowego, jest połączony z nerkami i pęcherzem moczowym. Rozdziela substancje na czyste i szkodliwe - te ostatnie usuwa. 

WZAJEMNE RELACJE WEWNĘTRZNYCH ORGANÓW- OBIEG ODŻYWCZY

1) Serce - Płuca 

Serce kontroluje krew. Płuca kontrolują energie CHI. Krew jest matką CHI. Każda niedyspozycja płuc ma wpływ na serce i odwrotnie.

2) Serce - Śledziona 

Śledziona i trzustka są miejscem transformacji-przemiany energii CHI w substancje. Jeżeli śledziona ma niedobór energii CHI, to serce ma niedobór krwi. Dla chińczyków serce jest siedzibą umysłu. Niedobór krwi w sercu wpływa niekorzystnie na równowagę umysłu. Jeżeli oprócz niedoboru energii serca istnieje niedobór energii wątroby, wówczas objawia się słabością umysłu, trudnością w koncentracji, słabą pamięcią, zaburzeniami snu. Sen jest niespokojny z częstym budzeniem się.

3) Serce - Nerki

Nerka lewa (woda). Serce (ogień). Jeśli mamy niewydolność nerki lewej (jin), mamy również niewydolność serca, bo woda gasi ogień. Objawia się rozgrzaniem dłoni, stóp i nocnymi potami. Niewydolność nerki prawej (jang) spowoduje schorzenia serca w kategorii yang. Objawia się w odczuciu chłodu, zimna i wzmożonych potów w ciągu dnia.

4) Serce - Wątroba 

Zadaniem wątroby jest konserwowanie, przechowywanie i wzmocnienie krwi. Serce ma zapewnić stabilność umysłu. Jeżeli będzie mało krwi lub krew będzie niewłaściwej jakości objawi się zaburzeniem snu i kołataniem serca. Niedobór krwi w wątrobie przejawia się pieczeniem w oczach i częstym mruganiem oczami. Pojawiają się zawroty głowy, nerwowość, agresywność. To wątroba warunkuje stabilizację umysłu i kontrolę emocji.

5) Płuca - Śledziona 

Śledziona jest źródłem wilgoci (żołądek źródłem suchości). Zimna śledziona produkuje nadmiar wilgoci, która ją blokuje-powstaje śluz, ale zbiornikiem śluzu są płuca. Kiedy w płucach powstaje śluz należy leczyć śledzionę, miejsce powstawania śluzu.

- Zimna śledziona-nadmiar surowych warzyw, owoców, sacharozy

- Nadmiar śluzu- sacharoza, młody miód w większych ilościach, mleko i produkty mleczne, surowe banany.

6) Płuca - Wątroba 

Działaniem płuc jest uspokojenie wątroby (metal tnie drewno). Główną przyczyną astmy pojawiającej się wiosną alergią jest wątroba.Objawia się wówczas czerwonymi, bolesnymi, piekącymi oczami (znamiona wątroby) i katarem (śluz gromadzi się w płucach). Uspakajając wątrobę należy zmniejszyć energię JANG płuc. Płuca oddziałując na wątrobę mogą ją osłabić. Dzieje się tak, gdy płuca mają mało płynów wewnętrznych, stają się suche. Również suchość dotyka wątrobę-bolesny kaszel, ból po bokach i pod żebrami, zawroty głowy i ból na szczycie głowy i po bokach (p.żółciowy), zaczerwienione i suche oczy.

7) Płuca - Nerki 

W relacji płuca -nerki, zadaniem płuc jest przesunięcie płynów JIN-JE (organicznych), w dół ciała, do nerek. Część nieużyteczną płynów lewa nerka wydala w postaci moczu. Prawa nerka użyteczne płyny podnosi w górę ku śledzionie, a potem wyżej do płuc (med.zachodnia nie uwzględnia podobnych możliwości). Jeżeli płuca mają zbyt mało energii, nie przesyłają w stopniu dostatecznym w dól i chory ma utrudnione wydalanie moczu. Pojawia się wówczas opuchlizna, obrzęki, gromadzenie się wody w górnej części ciała. Nerki mogą osłabić płuca, bo płuca są matką nerek. Słabe nerki mogą wyssać energię ze swojej matki-płuc.

8) Wątroba - Śledziona

Wątroba jest magazynem krwi. Kiedy w wątrobie jest mało krwi to główną przyczyną niedoboru jest śledziona. Występuje odwrotność-wątroba powoduje choroby śledziony. Takim przypadkiem jest stagnacja, czyli zastój krwi (CHI) w wątrobie. Przyczyną jest długotrwały stres, frustracja, gniew. Emocje, nie mogąc wyrazić siebie na zewnątrz, atakują wewnętrzne organy-wątrobę, żołądek, serce, tarczycę. Pojawia się często zapalenie błony śluzowej żołądka, niekiedy owrzodzenie (brak vit.B, fasola, grochy, kapusta)

9) Śledziona - Nerki

Do procesu produkcji krwi śledziona potrzebuje ciepło prawej nerki (JANG). W procesie trawienia żołądek również potrzebuje ciepła produkowanego przez prawą nerkę.Zdolność trawienia zależna jest od wewnętrznego ciepła. Jeśli utraci się ciepło wewnętrzne wyczerpie się energia prawej nerki (jang) i zmniejszy się siła życiowa, którą prawa nerka zapewnia. Chińczycy ostrzegają by nie pić zimnych płynów i nie jeść lodów. 

WZAJEMNE RELACJE WEWNĘTRZNE ORGANÓW JIN - JANG (IN-YO) 

1) Serce (Jin) - Jelito Cienkie (Jang) 

Kiedy zaistnieje nadmiar gorąca w sercu, jelito cienkie przejmuje je na siebie. Objawia się to wówczas krwiomoczem i gorąco jest wydalane na zewnątrz. Może zaistnieć odwrotność: gorąco z jelita cienkiego może wznosić się merydianem do serca i atakować. Objawia się palpitacją serca, niepokojem. Koniuszek języka (obraz serca) staje się czerwony aż do miejscowego zapalenia. 

2) Płuca (Jin) - Jelito grube (Jang) 

Energia CHI spływa ku dołowi. Jeżeli z powodu gorąca energia zatrzymuje się w jelicie grubym, z którym meridianem płuca są połączone, energia zaczyna się cofać. Wywołuje to kaszel oraz astmę. Zdarza się, że przyczyna astmy tkwi w jelicie grubym.

3) Wątroba (Jin) - Pęcherzyk żółciowy (Jang) 

W relacji wątroba-pęcherzyk żółciowy objawy choroby są takie same w obu tych organach.Ogień wątroby wywołuje ogień pęcherzyka żółciowego,gdy w wątrobie zaistnieje gorąco i wilgoć,pojawi się również w pęcherzyku żółciowym.

4) Nerki (Jin) - Pęcherz Moczowy (Jang)

Praca pęcherza moczowego zależy od ilości energii CHI w nerkach. Jeśli jest zbyt wiele energii w nerkach, to pęcherz moczowy będzie miał trudności w utrzymaniu moczu lub z jego wydalaniem. Nerki odpowiedzialne są za chorobę prostaty. Nerka prawa jest KORZENIEM JANG organizmu. 

5) Śledziona (Jin) - żołądek (Jang)

Wzajemne relacje między śledzioną i żołądkiem są bardzo silne. Śledziona otrzymuje, gromadzi, przemienia, transformuje i transportuje. Podnosi energię CHI do góry a żołądek ku dołowi. Śledzionę charakteryzuje wilgoć a żołądek suchość, ściślej żołądek- jang nie miewa nadmiaru wilgoci, może przyjmować każdą jej ilość. Jeśli śledziona jest w swej jakości chłodna, to zawsze żołądek jest zimny. Śledziona odpowiedzialna jest za skład krwi. Jest KORZENIEM JIN organizmu.

- Aby zachować zdrowie i równowagę energii JIN-JANG:

1) Gdy pojawiają się liście na drzewach, wprowadzamy połowę surowego pokarmu. Gdy liście są już na drzewach możemy jeść wszystko surowe. Kiedy zaczną opadać połowę surowych warzyw i owoców odstawiamy, a kiedy nie ma liści na drzewach nie jemy nic surowego.

2) Zawsze jemy to co rośnie o danej porze roku w danej strefie klimatycznej (500 km od miejsca zamieszkania) a jak nie rośnie to jemy to co można zakisić, zakopcować, ususzyć (suszone możemy jeść z całego świata). Należy unikać mikrofali, pól elektromagnetycznych, głębokiego mrożenia, długiego poddawania produktów wysokiej temperaturze.

Grecki filozof Epikur (około 341-270 p.e.ch.) zakładał, że materia składa się z atomów i jest obdarzona wewnętrznym źródłem ruchu-energią. Dalsze nauki formułowane zasadą zachowania głoszą, że energii nie można stworzyć, ani zniszczyć-można jedynie zmienić jej postać. Energia raz wzbudzona nigdy nie ginie tylko zmienia miejsce działania. Istnieje od początku Wszechświata. 

SMAKI i KOLORY

- żywioł ziemi - smak słodki - Kolor żółty. Częstotliwość-166,6

- żywioł ognia - smak gorzki - Kolor czerwony. Częstotliwość-100,0

- żywioł drzewa - smak kwaśny - Kolor zielony. Częstotliwość-200,0

- żywioł wody - smak słony, mdły - Kolor niebieski.Częstotliwość-233,3

- żywioł metalu - smak pikantny, ostry - Kolor biały. Częstotliwość-366,6

Smak pikantny, słodki o naturze gorącej (ostre, poddane obróbce cieplnej), pobudza ruch wstępujące skierowane na zewnątrz. Wywołuje skutki w górnych i zewnętrznych częściach organizmu. Podnosi Jang, rozprasza wiatr i zimno, otwiera ujścia (wyloty narządów).

Smak kwaśny, słony, mdły o naturze chłodnej (surowe warzywa, owoce) lub odświeżającej, pobudza ruchy zstępujące,s kierowane do wewnątrz, wywołuje skutki w dolnych częściach organizmu: ułatwia przeczyszczanie, usuwa nadmiar gorąca, ułatwia wydalanie moczu, pobudza trawienie, uspokaja umysł, obniża Jang, uspokaja wiatr.

- nadmiar wiatru (przeciągi) może spowodować paraliż

- brak cukru (nie sacharoza ale glukozy i fruktozy) może spowodować śpiączkę

- nadmiar sacharozy powoduje choroby płuc, nerwicę, silnie wychładza.s ilnie zakwasza, rak

- surowe banany przyczyniają się do chorób płucnych

- nadmiar młodego miodu powoduje nadmiar śluzu

- nadmiar surowych warzyw i owoców, wyziębia

- nadmiar białek zwierzęcych powoduje choroby nerek, słabość, raka

- nadmiar piwa, szampana uszkadza nerki

- piwo z pszenicy (umiarkowana ilość) wzmacnia wątrobę i serce

- zasadotwórczy organizm nie dopuszcza do chorób (wirusy, bakterie, drobnoustroje)

- zakwaszenie i stres kurczy ("zbija ciało") organizm i utrudnia krążenie krwi, limfy, płynów 

EMOCJE W MEDYCYNIE WSCHODU 

Wewnętrznymi przyczynami dysharmonii są emocje:

Gniew (Złość, Zazdrość), Radość, Smutek i Żal, Melancholia, Strach i Przerażenie (Lęki) 

GNIEW

W tym przypadku, sens słowa Gniew wiąże się z całą gamą bliskich znaczeniowo uczuć ,takich jak oburzenie, irytacja, frustracja itp. Gniew będzie wywierał wpływ na wątrobę, czego rezultatem będzie zastój w przepływie energii Chi wątroby. To z kolei może prowadzić do uciekania energii z wątroby do głowy, co będzie objawiać w bólami głowy, zawrotami i innymih objawami. 

W dłuższym okresie, taka dysharmonia może spowodować powstanie podwyższonego ciśnienia krwi i pojawienie się dolegliwości związanych z żołądkiem i śledzioną.

RADOŚĆ

W medycynie chińskiej, pojęcie radości wiąże się bardziej ze stanami pobudzenia, ekscytacji, a ma mniej wspólnego z pasywnym stanem głębokiego zadowolenia. Organem najbardziej wyeksponowanym na działanie tego stanu emocjonalnego jest Serce. Takie stany nadpobudliwości mogą prowadzić do problemów związanych z ogniem Serca, które będą widoczne w postaci uczucia podekscytowania, bezsenności i przyspieszonej pracy Serca.

SMUTEK I ŻAL

Z tymi stanami emocjonalnymi najbardziej powiązane są płuca. Normalne i zdrowe wyrażanie smutku lub żalu powinno mieć postać szlochu, który wydobywa się z głębi Płuc. Towarzyszyć temu będą głębokie oddechy i wypuszczanie z siebie powietrza wraz ze szlochem. Niemniej smutek, który pozostaje nie wyładowany i staje się chroniczny, może powodować dysharmonię w płucach, które osłabi Chi płuc.

MELANCHOLIA

W medycynie chińskiej, melancholia kojarzona jest ze stanem, który wypływa z nadmiernego myślenia lub z nadmiernej stymulacji umysłowej i intelektualnej. Każda czynność, która wiąże się z nadmiernym wysiłkiem umysłowym, niesie ze sobą ryzyko powstania dysharmonii. Organem najbardziej narażonym w tym przypadku jest śledziona. Niekorzystne skutki mogą objawiać się niedoborem Chi śledziony, który spowoduje nawarstwianie się trosk i zmartwień. Rezultatem tego stanu mogą być zmęczenie, letarg i niezdolność do koncentracji. Pogorszyć sprawę może fakt, że osoby z powyższymi problemami stosują złą dietę - jedzą niewłaściwie i nieregularnie. Zła dieta może tylko pogorszyć stan śledziony.

STRACH I PRZERAŻENIE

Strach jest normalnym, przystosowawczym stanem emocjonalnym. Jednak strach staje się chroniczny, a jego przyczyny stają się pozorne i tracą bezpośredni kontekst, wynikiem tego może być dysharmonia. W tym przypadku, nerki są organem najbardziej podatnym na zaburzenia. Skrajne przypadki przerażenia mogą osłabić zdolność nerek do utrzymywania Chi,czego skutkiem mogą być zaburzenia w oddawaniu moczu, na przykład niekontrolowane oddawanie moczu. Problem ten może być szczególnie dotkliwy u dzieci. Strach, lęk przed ojcem (często nieuzasadniony - wibracje) jest główną przyczyną nocnego moczenia dzieci. Poziom Chi nerek może się zbytnio obniżyć. Spowoduje to niedobór Jin nerek. Oznakami takiej sytuacji może być nieuzasadnione nagrzewanie się, chodzi tu na przykład o nocne pocenie się lub uczucie suchości w ustach.

Większość ludzi doświadcza cały wachlarz stanów emocjonalnych, których intensywność może być bardzo różna. Niektóre z tych stanów są prawidłowe i przystosowawcze, inne wręcz przeciwnie. Ważne jest zatem, aby być świadomym jak stany emocjonalne mogą wpływać na równowagę Chi w organizmie i jak może to pogorszyć ogólną dysharmonię. 

(Materiał szczególnie rekomendowany dla zainteresowanych podjęciem nauki i praktyki na japońskim Drugim Stopniu Usui Reiki Ryoho oraz dla kursantów akupresury i akupunktury, Japońskiej oraz Chińskiej Medycyny Tradycyjnej).

(Artykuł przeniesiony, ze starego portalu o Reiki z lat 90-tych XX wieku, który został już zamknięty.)